Dhanabadee เป็นแบรนด์สินค้าเซรามิกของแต่งบ้านของไทย ก่อตั้งโดยคุณพนาสิน ธนบดีสกุล ทายาทรุ่นที่ 2 ของตระกูล “ธนบดีสกุล” ผู้ก่อตั้งโรงงานชามตราไก่แห่งแรกในจังหวัดลำปาง โดยในปัจจุบันเซรามิกคุณภาพจากโรงงานี้มีการส่งออกไปจำหน่ายทั่วโลกถึง 78 ประเทศ 

แต่เชื่อหรือไม่ว่า กว่าที่ Dhanabadee จะเดินทางมาถึงจุดนี้ได้ ในช่วงแรกๆ สินค้าบางตัวที่ผลิตออกมามียอดขายเป็นศูนย์ จนธุรกิจเกือบจะไปต่อไม่ได้ คุณพนาสินเล่าว่า 2 ปีแรกของการเริ่มต้นธุรกิจถือเป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุด แต่ก็ฝ่าฟันอุปสรรคมาจนได้ เคล็ดลับการทำธุรกิจของ Dhanabadee ถูกอธิบายไว้อย่างละเอียดในบทสัมภาษณ์นี้

SME One : แบรนด์ Dhanabadee เกิดขึ้นมาได้อย่างไร

พนาสิน : จุดเริ่มต้นมาจากคุณพ่อซึ่งเป็นผู้ค้นพบแร่ดินขาวครั้งแรกในจังหวัดลำปาง แล้วก็สร้างโรงงานทำชามตราไก่ขึ้นครั้งแรกที่จังหวัดลำปาง นั่นก็คือรุ่นที่ 1 ผมเองเป็นรุ่นที่ 2 ก็ไม่ได้มาสานต่อธุรกิจของครอบครัว คือแยกไปทำโรงงานเซรามิกของตัวเองในแนวดีไซน์ในนาม Dhanabadee เพราะว่าผมจบทางด้านดีไซน์มาจึงอยากทำของตกแต่งบ้านเพื่อการส่งออกที่มีดีไซน์เป็นของตัวเอง แล้วก็จำหน่ายเน้นตลาดระดับกลางถึงระดับบน เพราะว่าในส่วนธุรกิจของครอบครัวที่ทำอยู่จะเป็นผลิตภัณฑ์พื้นบ้านที่ผลิตไม่ซับซ้อน ไม่มีเทคโนโลยีหรือไม่มี Know-how อะไรมากมาย 

ตอนเริ่มต้นธุรกิจ ผมเลือกที่จะแยกออกมาจากธุรกิจครอบครัว เพราะส่วนใหญ่ถ้าหากว่าในครอบครัวทำธุรกิจอะไรในลักษณะเป็นโรงงานผลิต ลูก ๆ มักจะไม่อยากทำ เพราะตั้งแต่เล็ก ๆ จะถูกบังคับ คือเหมือนกับสอนให้ต้องช่วยงานที่บ้าน  ดังนั้นพอเด็ก ๆ นี่อยากจะไปดูทีวี ดูการ์ตูนก็ทำไม่ได้ เพราะต้องแบ่งเวลาออกมาช่วยงานในครอบครัว ก็เลยรู้สึกว่าเมื่อโตมาแล้วจะต้องมีชีวิตของตัวเอง ก็คิดว่าไม่อยากจะกลับไปสานต่อธุรกิจที่บ้าน

ทีนี้ชีวิตมันผกผัน ผมไปทำงานเป็นลูกจ้างที่อื่น ทำงานดีไซน์ ได้สัก 2 ปี ที่บ้านมีปัญหาธุรกิจตอนสมัยสงครามอ่าวเปอร์เซีย แล้วมีผลกระทบมาถึงการขายสินค้าของที่บ้าน ก็เลยคิดว่าถึงเวลาที่เราจะกลับไปช่วยสานต่องานครอบครัวแล้ว แต่ปรากฏว่าไปถึงบ้านแล้วที่บ้านไม่ให้มาช่วย แต่ผมลาออกจากงานแล้ว ครอบครัวบอกว่าถ้าเป็นเด็กหัวนอก เด็กเก่งจริงก็ต้องไปทำธุรกิจของตัวเองให้ดูก่อนว่าทำได้จริงแล้วค่อยกลับมาช่วยที่บ้าน เลยไม่มีทางออกอื่นก็เลยต้องแสดงฝีมือ ก็ล้มลุกคลุกคลานอยู่ประมาณ 2 ปี เพราะคิดว่าตัวเองเก่ง แต่ว่าในที่สุดแล้วมันก็ไม่ได้ง่ายอย่างงั้นในการทำธุรกิจ พอทำเซรามิกมันก็ถอนตัวไม่ได้แล้ว ทีนี้ก็กลายเป็นหนึ่งในวิถีชีวิตแล้ว

SME One : ช่วงที่เริ่มต้นธุรกิจ มองเห็นโอกาสทางการตลาดอย่างไร

พนาสิน : ตอนนั้นผมมุ่งเป้าหมายไปที่การส่งออกมากกว่า ไม่ได้เน้นขายในประเทศ เพราะว่าถ้าในประเทศเอง ในยุคนั้น 30 กว่าปีก่อนจะมีคนส่วนน้อยมากที่ใช้สินค้าประเภทที่เราตั้งใจจะทำขาย เพราะถ้าเป็นพวกของแต่งบ้านก็จะเป็นระดับทั่ว ๆ ไปที่อาจจะเป็นห้างเซ็นทรัลสั่งเข้ามาจากต่างประเทศบ้าง หรือเอาในประเทศทำมาขายบ้าง ส่วนพวกร้านที่ขายของตกแต่งบ้านก็มีจำนวนไม่เยอะ ก็เลยคิดว่าในประเทศคงไม่ใช่ตลาดหลักของ Dhanabadee

SME One : ช่วงที่เริ่มต้นธุรกิจ เจอปัญหาอะไรบ้าง

พนาสิน : เจอปัญหาเยอะเลย เพราะว่าด้วยความที่เรามีความมั่นใจในตัวเองสูง เพราะว่าตอนทำงานเป็นลูกจ้าง เราค่อนข้างประสบความสำเร็จที่ก้าวกระโดด ทางบริษัทมีส่งไปต่างประเทศ ไปดูงาน ไปเรียนรู้งานในต่างประเทศ จึงคิดว่าตัวเองก็น่าจะรู้เยอะ แต่พอมาทำธุรกิจด้วยตัวเองจริงๆ ปรากฏว่าเงื่อนไขในการทำธุรกิจไม่ใช่แค่ว่าสินค้าดี สินค้าสวย ราคาถูกแล้วจะขายได้เสมอไป มันมีกลยุทธ์ มันมีเทคนิคการขาย ในการทำธุรกิจที่ค่อนข้างหลากหลาย ดังนั้นก็ทำให้จากความคิดที่ว่าเราเป็นดีไซน์เนอร์ที่มีฝีมือ สินค้าเราดี สวย พอนำไปเสนอขายจริงก็ไม่ประสบความสำเร็จ อันนี้ก็คือเป็นความเจ็บปวดครั้งแรก

หลังจากนั้นก็กลับมาทบทวนว่าโอเค เมื่อสินค้าเดิมมันไปไม่ได้ ลองดูซิว่ามันมีสินค้าตัวไหนไหมที่ทดลองทำขึ้นมาแล้ว มันก็น่าจะมีโอกาสติดตลาดบ้าง ก็ทดลองทำมาหลากหลายสินค้าล้มลุกคลุกคลานมาประมาณเกือบ 2 ปีเต็มถึงเริ่มมีลูกค้า แล้วเขาก็เริ่มชอบในอัตลักษณ์ของความเป็นดีไซน์ในรูปแบบของเราก็เริ่มมี Order ตั้งแต่นั้นมา

SME One : ที่บอกว่าช่วงแรกล้มเหลว สมมติว่าทำสินค้ามา 10 ชิ้น ขายได้จริงกี่ชิ้น

พนาสิน : เรียกว่า 100% เลย คือขายไม่ได้ เพราะว่าตอนนั้นยังไม่ได้ขายออกต่างประเทศโดยตรง พอสินค้าชุดแรกมาผมใส่สูทถือกระเป๋าเจมส์บอนด์ในสมัยโบราณเหมือนเซลส์ขายของ ไปเดินขายร้านของแต่งบ้านแถวย่านรัชดา ก็เข้าไปเสนอขาย ปรากฏว่าก็ไม่มีใครสนใจสักราย ทั้งที่สินค้าเราถูกกว่า ของที่เห็นวางขายมันก็แพงกว่าเรา ดีไซน์ก็ไม่ได้ดีกว่าเราเลย ปรากฏว่ากลับมาด้วยความล้มเหลวครับ คือเรียกว่า 100% ไม่มีใครซื้อเลย ตอนนั้นก็ค่อนข้างลำบากแล้ว แต่เมื่อสินค้าผลิตออกมาจำนวนหนึ่ง แล้วพอดีที่ลำปางมีงานลำปางเซรามิกแฟร์ทุกปี พอปลายปีก็เอาของพวกนี้มาเลหลัง มาขายในราคาไม่แพง ได้ราคาทุนกลับมาก็เท่ากับว่าก็เสมอตัวประมาณนี้ในช่วงแรก ๆ จากนั้นผมก็ต้องมาเรียนรู้ในเรื่องการตลาดกับการขายเพิ่มขึ้น และใช้เวลาปรับตัวอยู่ประมาณ 2 ปี

SME One : ปัจจุบันถือว่างานออกแบบของ Dhanabadee มีเอกลักษณ์ที่เห็นแล้วรู้ว่าเป็นสินค้าเราทันทีหรือไม่

พนาสิน : ใช่ครับ ในวงการที่เกี่ยวข้องกับสินค้าประเภทของตกแต่งบ้าน ถ้าพูดถึง Dhanabadee ทุกคนก็จะเข้าใจในอัตลักษณ์ของแบรนด์ คือถ้าเห็นมีใครที่มาทำสินค้าที่คล้าย ๆ กับ Dhanabadee หรือจงใจจะ Copy เขาก็จะบอกว่าสินค้าเหมือนของ Dhanabadee เลย ตรงนี้กลายเป็นจุดแข็งของเราทั้งในประเทศ และในตลาดโลกก็ถือว่าเรามีอัตลักษณ์ที่ค่อนข้างชัดเจน

Signature ของ Dhanabadee จะเป็นสินค้าในแนวดีไซน์ที่เป็นธรรมชาติ ในเรื่องของผิวสัมผัสที่ไม่มีการเคลือบ แล้วมันจะมีสีเหมือนลักษณะเหมือนไม้ เหมือนหิน เหมือนพวกหินอ่อน แต่ว่ามันเป็นเนื้อเซรามิกซึ่งอัตลักษณ์ของเรา ในช่วงแรกประสบความสำเร็จมาก เพราะว่าเราทำสินค้าเซรามิกให้มีผิวนอกเหมือนลายไม้ ซึ่งตอบโจทย์สำหรับทางยุโรปกับอเมริกาที่นิยมสินค้าในแนวธรรมชาติ แต่เนื่องจากว่าพวกแจกันไม้มันไม่สามารถใส่น้ำได้ และทำความสะอาดยากต้องใส่พวกดอกไม้แห้ง สินค้าของเราก็เลยไปทดแทนสินค้ากลุ่มประเภทที่เป็นงานไม้กลึง ไม้แกะสลัก แล้วก็อีกอย่างหนึ่งก็คือเราเป็นผู้ผลิตในประเทศไทยที่มีไม่ถึง 10% ที่ผลิตสินค้าด้วยเนื้อดินที่เป็นพอร์ซเลน ซึ่งพอร์ซเลนในตลาดกลางถึงบนจะถือว่าเป็นสินค้าที่มีคุณภาพสูง 

SME One : ปัจจุบัน Dhanabadee ขายสินค้าในประเทศกับต่างประเทศเป็นสัดส่วนอย่างไร

พนาสิน : ก่อน COVID-19 ยอดขายในประเทศอยู่ที่ 30% แล้วก็ต่างประเทศ 70% ต่างประเทศตอนนี้ผมส่งออกไปแล้ว 78 ประเทศ ส่วนใหญ่จะเป็นสินค้าไลฟ์สไตล์ ส่วนในประเทศจะมีสินค้าอีกกลุ่มหนึ่งคือ เป็นสินค้าเพื่อสังคมเพื่อนำรายได้ไปช่วยเหลือสังคม ผมช่วยทั้งโรงพยาบาลช้าง โรงพยาบาล บ้านพักคนชรา โรงเรียนคนตาบอด โรงเรียนในถิ่นทุรกันดาร อันนี้ก็เป็นกิจกรรมหลากหลายที่เราทำ แต่ว่าจะเป็นสินค้าที่เป็นคนละตัวกัน ถ้าไปดูในเว็บไซต์จะมีสินค้าประเภทช้างที่เป็น Souvenir อันนี้ก็คือตั้งใจเอารายได้ที่หักค่าใช้จ่ายแล้วเอาไปช่วยโรงพยาบาลช้าง แล้วก็สินค้าประเภทชุดบูชาพระที่มีแบรนด์บูชาดี อันนี้ก็จุดประสงค์ก็คือเพื่อช่วยส่งเสริมกิจกรรมสังคมและพุทธศาสนา เราผลิตสินค้ากลุ่มนี้มา 20 กว่าปีแล้ว แล้วก็ทำเป็นประจำทุกปี ในเมื่อเราไม่สามารถจะไปทำบุญได้โดยตรง เราก็เลยผลิตสินค้าขึ้นมาแล้วก็ตัวเราเองก็ทำบุญไปด้วย แล้วคนที่มาช่วยซื้อก็จะได้ร่วมทำบุญไปด้วย

SME One : ปัจจุบัน Dhanabadee มีจำหน่ายชามตราไก่ด้วยหรือไม่

พนาสิน : ในส่วนของชามไก่ จริง ๆ แล้วมาเริ่มเมื่อปี 2539 ตอนนั้นเป็นเหตุบังเอิญ เนื่องจากว่าชามไก่เลิกได้รับความนิยมไปนานหลายสิบปีแล้ว ไม่มีใครผลิตชามไก่ในรูปแบบดั้งเดิม แล้วตอนนั้นผมก็ทำธุรกิจ ผมก็ Set ตัวเองได้ดีระดับนึงแล้ว ก็มีทำของตกแต่งบ้านไปออกงานแฟร์ พอดีบังเอิญไปเห็นว่ามีชามไก่เก่า ๆ อยู่ในบ้านที่ไม่ค่อยมีใครใช้ ผมเกิดช่วงหลังชามตราไก่ที่เขาเลิกไปแล้วก็เลยไม่รู้ประวัติ พอได้ศึกษาประวัติก็พบว่าคุณพ่อเองที่เป็นผู้เริ่มต้น ก็เลยเอาชามไก่ไปโชว์ในงานแฟร์ เราตั้งใจเอาไปโชว์เพื่อให้ลูกค้าต่างประเทศได้เห็นโปรไฟล์เราแค่นั้น ปรากฏว่าปีนั้นกลับกลายเป็นปีที่ชามไก่ขายดีมาก แล้วมีลูกค้ามาแห่ซื้อชามไก่กัน แล้วประเทศไทย แถบเอเชียเป็นช่วงฟองสบู่แตกพอดี โรงงานอื่นก็ปิดตัวลงไป แต่ว่า Dhanabadee กลับกลายเป็นโรงงานที่ขายชามตราไก่ดีมาก หลังจากนั้นก็เลยมีคนทำชามไก่บ้าง ก็เลยเป็นต้นกำเนิดว่าทำไมโรงงานในลำปางถึงมีโรงงานชามไก่เยอะแยะมากมาย ซึ่งเป็นความภาคภูมิใจของเราที่ว่า เราก็คือเป็นผู้เริ่มต้นจุดกระแสนี้ อันนี้คือช่วงที่ 1 

ช่วงที่ 2 ของชามไก่ก็จะเป็นปี 2555 ตอนนั้นก็มีการปรับค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำจาก 165 เป็น 300 บาททั่วประเทศ ทำให้โรงงานเซรามิกหลายโรงงานปิดตัวลงไป เนื่องจากว่าต้นทุนสูงเกินไปจนไม่สามารถทำธุรกิจได้ เราก็เลยคิดว่าเราจะปิดกิจการ คือเลิกทำธุรกิจเซรามิก แต่ไหน ๆ เราก็มีทรัพย์สมบัติของครอบครัวอยู่แล้ว มีเตามังกรโบราณที่ขึ้นเป็นโบราณสถานได้ มีเรื่องชามตราไก่ มีประวัติคุณพ่อ ก็เลยคิดทำ Museum ขึ้นมา ก็เลยเป็นประเด็นในเรื่องของว่าเราต้องชูเรื่องชามไก่ เรื่องเตามังกรโบราณให้เป็นแหล่งที่คนรุ่นหลังจะได้มาเรียนรู้เรื่องประวัติศาสตร์เซรามิกของลำปาง ปรากฏว่าก็ประสบความสำเร็จด้วยดี แล้วก็มีการผลิตชามไก่ขึ้นมาในรูปแบบดั้งเดิม ขณะเดียวกันเราก็รู้ว่าสินค้าแบบโบราณมันก็มีอายุของมัน แล้วสักวันมันก็เสื่อมถอย ก็เลยต้องมีการต่ออายุให้กับสินค้าชามไก่ด้วยการทำผลิตภัณฑ์ที่มีดีไซน์ที่เกี่ยวข้องกับการเขียนชามไก่เพิ่มเติมขึ้นมา ก็ถือว่าเป็นการยืดอายุให้กับชามไก่ได้

SME One : พอมี Museum ก็เหมือนแตกธุรกิจไปเป็นสู่การท่องเที่ยว

พนาสิน : ตอนที่เราทำ Museum ก็คิดว่าเราก็น่าจะจบบทบาทในการเป็นผู้ผลิตเซรามิกแล้ว ก็คิดว่าจะทำธุรกิจท่องเที่ยวให้พอมีรายได้เลี้ยงตัวในช่วงที่เหลือ คือต้องทำ 2 อย่างไปพร้อมกันในส่วนของ Museum เพราะเป็นธุรกิจคนละประเภท ด้านหนึ่งเป็นธุรกิจท่องเที่ยวและบริการ อีกด้านหนึ่งเป็นการผลิตเพื่อการส่งออก ปรากฏว่าธุรกิจหลักก็เราก็สามารถแก้ไขปัญหาได้โดยการลดต้นทุนแล้วก็เพิ่มผลผลิตก็ทำให้เราสามารถฟื้นกลับมาได้ภายในเวลาไม่ถึง 1 ปี ขณะเดียวกับตัว Museum เองก็ถือว่าประสบความสำเร็จ เพราะว่าเราก็ทำได้ดี จนกระทั่งกลายเป็นหน้าเป็นตาของจังหวัด แล้วบังเอิญว่า 2 ธุรกิจมันก็มาเอื้อประโยชน์ต่อกัน เนื่องจากว่าตัว Museum เองก็มี Shop เพราะว่ารายได้หลักของ Museum ก็คือการขายสินค้า หลังจากที่ลูกค้าเข้าไปชม Museum แล้วก็ออกมาซื้อสินค้า เราก็จะได้รายได้จากตรงนั้นเป็นหลัก

ขณะเดียวกันลูกค้าเราส่วนใหญ่เป็นลูกค้าชาวต่างชาติที่มาซื้อสินค้าของแต่งบ้าน เวลาเขามาเยี่ยมโชว์รูมเราที่จังหวัดลำปาง เราก็พาไปชม Museum เขาก็จะประทับใจถึงประวัติความเป็นมาขององค์กรที่มีความน่าเชื่อถือครับ มันก็เลยทำให้เราได้รับอานิสงส์จากการที่ลูกค้าเชื่อใจแล้วก็เกิด Order ขึ้น

SME One : ช่วง COVID-19 Dhanabadee ได้รับผลกระทบมาก-น้อยแค่เพียงใด

พนาสิน : COVID-19 ผมได้รับผลกระทบในปี 2563 เกือบ 2 เดือนในช่วงเดือนเมษายนที่ระบาดหนักในเมืองไทย  ปรากฏว่าทั่วโลกก็เกิดภาวะเดียวกันในช่วงใกล้เคียงกัน ทำให้ลูกค้าทั่วโลกมีการขอทั้งชะลอ ทั้งยกเลิก Order ตอนนั้นวูบเลย  พอยอดขายตกลง สิ่งที่เราทำได้ก็คือ สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้า เพราะคิดว่ายังไงทุกคนก็คืออยู่ในเรือลำเดียวกัน ในขณะเดียวกันก็เราต้องเร่งในเรื่องของการตลาด ทุกคนก็แน่นอนคือมุ่งไปที่ออนไลน์เพื่อจะหารายได้ในประเทศเข้ามาชดเชย ในส่วนของทีมดีไซน์เนอร์ของเราก็ต้องเร่งในการออกแบบสินค้าใหม่ที่ตอบสนองคนในประเทศ รวมทั้งลูกค้าต่างประเทศบางส่วน  เราใช้วิธีการสื่อสารค่อนข้างหนัก แต่จะไม่ไปตามจี้ตามตื๊อลูกค้าให้ซื้อของ แต่จะใช้การสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้า ให้กำลังใจกับลูกค้า ปรากฏว่าใช้เวลาประมาณไม่ถึง 2 เดือน ลูกค้าต่างประเทศเกือบทั้งหมดทุกรายก็กลับมายืนยันในการสั่งซื้อทำให้สถานการณ์มันพลิกกลับ จนกระทั่งทำให้ช่วงครึ่งหลังของปี 2563 มีลูกค้าทั้งเก่าและลูกค้าใหม่เข้ามาอย่างต่อเนื่อง ทำให้ปี 2563 ของเรายอดขายโตกว่าปี 2562 ถึง 27%

พอปี 2564 เราก็คิดว่ามันก็น่าจะอยู่ตัว ปรากฏว่าครึ่งปีแรกของปี 2564 เราเติบโตถึง 69% Order ปีนี้ล้นมาก แล้วตอนนี้ Order ล่วงหน้าก็ยาวไปจนถึงไตรมาสแรกของปีหน้าแล้ว 

SME One : ที่ผ่านมา Dhanabadee เคยไปขอคำปรึกษาจากทางภาครัฐบ้างหรือไม่

พนาสิน : ถ้ามีอบรมสัมมนา หรือมีโครงการที่จะมีผู้เชี่ยวชาญมาให้ความช่วยเหลือเราไม่เคยพลาด แต่ว่ามีช่วงหลังเท่านั้นที่พอเรา Set ตัวได้แล้ว เราก็เลี่ยงที่จะไม่ไปเบียดบังสิทธิ์ของคนอื่นเขา ที่ผ่านมาเราใช้สิทธิค่อนข้างเยอะ หลัก ๆ ก็จะเป็นเรื่องการเข้าไปร่วมอบรมสัมมนา พัฒนาความรู้ ในเรื่องของการไปร่วมงานแสดงสินค้าทั้งในและต่างประเทศ แล้วก็ของธนาคาร SMEs ก็จะมีเรื่องของเงินกู้ดอกเบี้ย 1%  ในช่วงแรกๆ เราไปออกบูธกับกรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ไปออกงานแฟร์ที่ฝรั่งเศส หลังจากนั้นก็เริ่มเข้ามาตรงประเด็นคือกรมส่งออก เมื่อก่อนใช้ชื่อกรมส่งออก ตอนนี้เปลี่ยนชื่อเป็นกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ  เขาจะไปออกงานแฟร์ที่เยอรมันนี ที่ฮ่องกง ที่อังกฤษ เราก็ไปกับเขาด้วย

SME One : วางแผนจะต่อยอดธุรกิจไว้อย่างไร

พนาสิน : ในเรื่องของการต่อยอดธุรกิจ อันที่ 1 ก็คือว่าในระยะสั้น เรื่องโรคภัยไข้เจ็บตรงนี้ เราคาดเดาได้ยากมาก เราไม่รู้ว่าอะไรจะเกิดขึ้น ฉะนั้นเมื่อก่อนเราจะวางระยะเวลาไปถึง 10 ปี แต่ผมว่าตอนนี้เราดูแค่ระยะสั้นปีต่อปี อันนี้คือเรื่องแรก อันที่สอง คือผมดูแค่ในระยะ 3 ปีนะครับ ไม่ยาวถึง 5 ปี 10 ปีแล้ว สิ่งที่เปลี่ยนไปก็คือ มันมีตัวแปรของปัจจัยเสี่ยงเข้ามาเร็วมาก นอกเหนือจากเรื่องโรคภัยไข้เจ็บที่เป็นภาวะความเสี่ยงที่เราควบคุมไม่ได้ มันจะมีเรื่องของเทคโนโลยี หรือกลไก เทคนิคทางด้านการค้า ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว ฉะนั้นในส่วนของการปรับตัวของ Dhanabadee เอง เราใช้หลักการก็คือว่าเราตั้งตนที่จะเป็นองค์กรทางด้านนวัตกรรม เราจะใช้แรงงานเข้มข้นเหมือนเมื่อก่อนไม่ได้ อันที่หนึ่งก็คือ ไทยเรากำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งเราก็เห็นชัดว่าแรงงานของเราในโรงงาน ส่วนใหญ่ก็จะเป็นเริ่มเข้าเป็นผู้สูงวัยแล้วครับ จะอายุมากกว่า 30 - 40 ปีไปถึง 50 - 60 ปี แล้วถ้าเด็กรุ่นใหม่ ๆ เนี่ยเขามีพฤติกรรมที่แตกต่างจาก Gen ก่อนหน้า คือไม่นิยมที่จะทำงานประเภทที่ใช้แรงงาน ดังนั้นโอกาสของประเทศไทยมันค่อนข้างจะน้อยมากในการที่จะมาทำในรูปแบบ Mass เหมือนเดิม เราก็เลยคิดว่าเราจะทำอะไรที่เป็นงานในเชิงนวัตกรรม ซึ่งเราก็เริ่มมาได้ประมาณ 5 ปีแล้วนะครับ แล้วก็ค่อนข้างจะไปได้ดี นั่นก็หมายความว่าเราจะต้องทำให้น้อยลง แต่ต้องทำให้ได้กำไรมากขึ้น

SME One : คิดว่าอะไรคือ Key Success ของ Dhanabadee

พนาสิน : คือปรัชญาองค์กรที่เราวางไว้ตั้งแต่แรก ปรัชญาองค์กรของผมมี 3 อย่าง คือเราใช้คำว่าซื่อสัตย์ พัฒนา ใฝ่หาสังคมครับ อธิบายทีละตัว ถ้าพูดถึงเรื่องความซื่อสัตย์ ก็คือเราให้ความสำคัญในความซื่อสัตย์ 360 องศาไม่ใช่แค่ว่าซื่อสัตย์กับลูกค้าอย่างเดียว แต่กับตัวพนักงาน กับ Supply Chain ของเรา กับพวก Supplier ทั้งหลาย ถ้าเราซื่อสัตย์กับเขาในการที่จะจริงใจในการทำธุรกิจ ในที่สุดมันจะทำให้ธุรกิจยั่งยืนยาวนาน มันทำให้เราสามารถลดต้นทุนได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความซื่อสัตย์กับลูกค้า อันนี้มันทำให้เราไม่ต้องออกไปหาตลาด แต่ตลาดจะวิ่งมาหาเราเอง อันนี้ก็เป็นสิ่งที่ผมทำมาโดยตลอด แล้วก็มันก็เห็นผลในช่วง 10 ปีหลังนี้

ส่วนที่ 2 ในเรื่องของพัฒนา ก็อย่างที่แจ้งไปแล้วว่ามันมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ความรู้เก่า ๆ สินค้าเก่า ๆ ช่องทางตลาดเก่า ๆ มันไม่สามารถจะทำให้องค์กรยืนอยู่ได้หรือว่าพัฒนาได้ สิ่งที่ทำได้ก็คือเราต้องพัฒนาตลอดเวลา ดังนั้นสิ่งที่ผมทำก็คือการพัฒนาคนกับเทคโนโลยี ในเรื่องคนก็ต้องสร้างคนขึ้นมาให้เป็นคนที่มีคุณภาพ ในเรื่องเทคโนโลยีแน่นอนว่ามีอะไรที่ดีที่ทันสมัยเราก็ไม่ลังเลที่จะลงทุน

อันสุดท้ายเป็นสิ่งที่เราเริ่มต้นทำเนื่องจากเป็นความรู้สึกเป็นบุญ แต่ในที่สุดก็คือบุญของการไปหาสังคมที่เราช่วยเหลือสังคมมาตลอดต่อเนื่องมันก็ส่งผลสะท้อนกลับมาทำให้ภาพลักษณ์ขององค์กรเราดี ที่เขาเรียกว่าเป็น CSR ซึ่งเราทำตั้งแต่เรามีคนงานแค่ 10-20 คน ทำมาโดยตลอด ทำโดยไม่รู้จักคำว่า CSR ด้วยซ้ำไป แต่เรารู้สึกว่าทำแล้วเราอิ่มอกอิ่มใจ แล้วพอทำต่อเนื่องมายาวนาน มันก็ทำให้เกิดมีการรับรู้เกิดขึ้น มีการบอกต่อ แล้วเราสามารถจะใช้อ้างอิงได้ว่าเราทำมาตลอดเราไม่ใช่เพิ่งทำมันก็เลยทำให้องค์กรของเรา เมื่อมีการ Inspection จากลูกค้าต่างประเทศในเรื่องของสังคมของเราก็จะได้คะแนนค่อนข้างดีมาก แล้วก็ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน นอกจากเรื่องสินค้า ตัวโรงงานที่ปลอดภัยแล้ว ในเรื่องสังคมของเรานี่ก็ถือว่าเราทำได้ดีมาโดยตลอด ก็เลยทำให้สินค้าที่จับกลุ่มตลาดกลางหรือตลาดบนในต่างประเทศเขายอมรับองค์กรในลักษณะนี้ เพราะว่าเขาไม่ได้ซื้อแค่สินค้า แต่เขาจะต้องดูโปรไฟล์ผู้ผลิตด้วย

SME One : จากนี้ต่อไปอะไรคือความท้าทายของ Dhanabadee

พนาสิน : ความท้าทายของผม อันที่หนึ่งก็คือเรื่องของโรคระบาด อันนี้ผมไม่ได้มองแค่เรื่อง COVID-19 ผมมองข้ามCOVID-19 ไปแล้วว่ามันอาจจะมีอะไรที่มากกว่านี้ เวลาผมทำธุรกิจ ผมจะเป็นลักษณะกระต่ายตื่นตูม ก็คือผมจะคิดมากไปกว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เช่น ปัจจุบันนี้ถึงแม้ว่าจังหวัดลำปางจะค่อนข้างปลอดภัย โรงงานในลำปางไม่มีโรงงานไหนที่มีคลัสเตอร์เลย แต่ผมจำลองสถานการณ์เรียบร้อยว่าถ้าวันพรุ่งนี้โรงงานผมมีคนติด COVID-19 ขึ้นมา แล้วเกิดปัญหาอะไรต่าง ๆ ขึ้นมาเราเตรียมแผนของเราไว้พร้อมล่วงหน้าหมดแล้ว  อันนี้ก็คือสิ่งหนึ่งที่ท้าทายเราว่าเราต้องพร้อม

ความท้าทายอย่างที่สองก็คือ การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของ Generation ของคน ที่ในอนาคตเราจะพึ่งพามนุษย์ได้ยากขึ้น สิ่งที่ผมทำก็คือเรื่องนวัตกรรม เทคโนโลยี แล้วก็พยายามที่จะ Downsize องค์กรหรือจะพึ่งพาจำนวนคนให้น้อยลง แต่จะใช้เทคโนโลยีมาช่วยมากขึ้น

SME One : อยากให้คุณพนาสินช่วยให้คำแนะนำสำหรับคนที่จะมาเป็นผู้ประกอบการ SMEs

พนาสิน : ผมสโคปไว้ประมาณสัก 4 ประเด็น ประเด็นที่หนึ่ง คือเรื่องการบริหารใจ เพราะตอนนี้เรียกว่ามันต้องมาด้วยใจล้วน ๆ ต้องบริหารใจตัวเองให้เข้าใจแล้วก็ยอมรับว่าสิ่งนี้มันเป็นปัจจัยภายนอกที่มันเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ฉะนั้นมันไม่มีเวลาที่จะเสียเวลามาคิดโทษอะไรหรือโทษใคร สิ่งที่ดีก็คือ ยอมรับแล้วหาวิธีที่จะทำให้ตัวเองสามารถจะลุกขึ้นมาได้อีกครั้ง ก็คือในเรื่องของการพยายามหาช่องทาง หาความรู้ การพัฒนาตนเอง

อันที่สอง ก็คือการดูแลสุขภาพ เพราะว่าโรคมันมาจากข้างนอก แต่ถ้าหากว่าข้างในเราเครียดเราอาจจะไม่ได้ตายเพราะ COVID-19 แต่เราอาจจะตายเพราะมะเร็งหรืออาจจะตายเพราะความเครียดมากกว่า ดังนั้นต้องดูแลร่างกายตัวเองให้แข็งแรงเพื่อจะให้ตัวเองสามารถไปต่อได้

อันที่สาม ก็คือเวลาทำธุรกิจอะไรก็แล้วแต่ต้องบริหารความเสี่ยงเสมอ อย่ามองโลกสวยว่าช่วงนี้อะไรขายดี อะไรขายได้ แต่เราต้องคิดในแง่ร้ายเสมอ อย่าง COVID-19 มันคือประสบการณ์ชั้นเยี่ยมที่ทำให้เรามองเห็นว่าถ้าหากว่าเราทำธุรกิจอย่างเดียว หรือทำสินค้าเพื่อตลาดใดตลาดหนึ่ง พอเกิดเหตุการณ์ขึ้นมา เราไม่มีทางหนีทีไล่เลย ดังนั้นแนะนำว่าอย่าทำสินค้าอย่างเดียว และอย่าทำสินค้าตลาดเดียว

อันสุดท้าย ก็คือเมื่อคุณจะทำธุรกิจอะไรก็แล้วแต่ ไม่ว่าจะเป็นสินค้าหรือบริการ ต้องเริ่มต้นจากการหาความแตกต่างของสินค้าและบริการของตัวเองให้พบก่อน แล้วถึงค่อยเริ่มทำ อย่าไปคิดว่าเขาทำอันนี้รวย เราก็ Me too ฉันทำบ้างแล้วเน้นตัดราคา เพราะว่าในที่สุดแล้วมันก็ตายไปด้วยกันทั้งคู่ ดังนั้นขอให้เริ่มคิดจากการมองหาความแตกต่างก่อน

บทสรุป

ความสำเร็จของ Dhanabadee อยู่ที่การออกแบบสินค้าที่ใกล้ชิดกับความเป็นธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นผิวสัมผัสของเซรามิกที่ไม่มีการเคลือบ เมื่อหยิบจับแล้วจะผิวสัมผัสเหมือนวัสดุจากธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นไม้ หรือหิน ความกลบกลืนกับธรรมชาตินี้เป็นจุดเด่นของสินค้าที่ตอบโจทย์ความต้องการสำหรับผู้บริโภคในแถบยุโรปและอเมริกาที่นิยมสินค้าในแนวนี้เป็นอย่างดี จนเซรามิกของ Dhanabadee กลายเป็นสินค้าทดแทนสินค้ากลุ่มประเภทที่เป็นงานไม้กลึง ไม้แกะสลักได้อย่างดี เพราะสามารถใส่น้ำได้โดยไม่เป็นเชื้อรา

WISHARAWISH เป็น Fashion Studio หรือแบรนด์แฟชั่นของดีไซเนอร์อิสระ ที่มีความโดดเด่นในเรื่องของการนำเอาผ้าไทย หรือ Local Material มาตัดเย็บจนกลายมาเป็นจุดแข็งของแบรนด์อย่างทุกวันนี้ ถึงแม้ว่า WISHARAWISH จะเป็นแบรนด์เล็กๆ แต่ก็เคยสร้างชื่อเสียงระดับโลกขนาดที่ว่าเจ้าแม่แห่งวงการแฟชั่นของโลกอย่าง Lady Gaga ยังให้ทีมงานติดต่อมาเพื่อนำชุดไปใส่ออกงานมาแล้วเมื่อหลายปีก่อน ทุกวันนี้คุณอู๋ - วิชระวิชญ์ อัครสันติสุข ดีไซเนอร์เจ้าของแบรนด์ WISHARAWISH ก็ยังสนุกกับการได้ค้นหาสิ่งใหม่ๆ ที่เรียกว่า Local Material มาสร้างเป็นเสื้อผ้าแฟชั่น

SME One : ช่วยเล่าที่มาของ WISHARAWISH ว่าเกิดขึ้นมาได้อย่างไร

วิชระวิชญ์ : WISHARAWISH เป็นแบรนด์เครื่องแต่งกายแฟชั่นที่เกิดจากความสนใจส่วนตัว โดยที่ตัวเราเองไม่ได้มีพื้นฐานด้านนี้เลย เพราะเรียนจบด้านอักษรศาสตร์ สาขาวิชาศิลปการละครมา แต่เวลาเราเห็นผลงานแฟชั่นอะไรแบบนี้ เรารู้สึกว่ามันเป็นธุรกิจที่น่าสนใจ รู้สึกอยากทำก็เริ่มศึกษาด้วยตัวเองก่อน แล้วจึงผันตัวเองเข้าไปสู่แวดวงอุตสาหกรรมแฟชั่น แล้วก็พัฒนาตัวเองขึ้นมาเรื่อยๆ มีงานอะไรที่เกี่ยวข้องก็จะเอาตัวเองเข้าไปร่วมด้วยตลอด ทำให้ได้รู้จักกับบุคคลในอุตสาหกรรมนี้มากขึ้น และมีโอกาสเริ่มต้นทำงานที่บริษัท เกรฮาวด์ เป็นจุดเริ่มต้นที่ได้เข้าสู่วงการธุรกิจนี้จริงๆ

 ด้วยความที่เราไม่มีความรู้พื้นฐานด้านนี้มาก่อนอย่างที่บอก แต่โชคดีที่เราได้ทุนรัฐบาลไปศึกษาต่อด้านนี้อย่างจริงจังที่ประเทศฝรั่งเศส จุดนี้เป็นจุดสำคัญที่ทำให้เราได้กลับมามองตัวเองว่า จุดแข็งของเราเองและจุดแข็งของแบรนด์เครื่องแต่งกายแฟชั่นของไทย นั่นก็คือบ้านเรามีวัตถุดิบค่อนข้างเยอะ ทั้งในแง่ Material ทั้งด้านศิลปหัตถกรรม งานคราฟท์ งานฝีมือต่างๆ 

พอเรียนจบกลับมาเมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้ว เราเริ่มต้นทำแบรนด์ที่ใช้ผ้าไทย และวัสดุที่ผลิตในประเทศไทยเป็นหลัก ซึ่งเป็นจุดต่างจากแบรนด์ต่างประเทศอื่นๆ แต่มันเหมือนใกล้ตัวเราเกินไปจนเราไม่เห็นความสำคัญของมัน เราเน้นการใช้ Local Material ในท้องถิ่นเป็นหลัก ถ้าไม่มีจริงๆ ถึงจะไปนำเข้าหรือค้นหาจากแหล่งอื่นๆ เราเองก็ไม่คิดมาก่อนว่าการใช้ผ้าไทยหรือ Local Material จะกลายมาเป็นจุดแข็งของแบรนด์อย่างทุกวันนี้ ส่วนหนึ่งคงเป็นเพราะเราเริ่มต้นก่อนคนอื่นด้วย

SME One : จากการศึกษา ผ้าไทยมีข้อจำกัดอะไรบ้าง ถึงไม่เป็นที่นิยมพอที่จะทำเป็นสินค้าอุตสาหกรรมได้

วิชระวิชญ์ : จริงๆ มันก็พอทำได้ แต่ว่าการเข้าถึงแหล่งผ้า นึกถึงว่าแต่ก่อนโอกาสที่เราจะได้สัมผัสผ้าไทยคงจะต้องไปงานมหกรรมสินค้าเท่านั้น แต่ทุกวันนี้ด้วยการสื่อสารและช่องทางออนไลน์ต่างๆ ทำให้เราสามารถเข้าถึงผู้ประกอบการที่เป็นต้นน้ำได้โดยตรง หรือสามารถทำอะไรที่เราต้องการ เพราะการเข้าถึงมันง่ายขึ้นกว่าเดิม และด้วยความที่เราเป็นคนชอบเดินทางไปเรียนรู้ประสบการณ์ของคนอื่น มันทำให้เรารู้ว่าที่ไหนมีจุดแข็งอย่างไร ภาพลักษณ์ของผ้าไทยส่วนใหญ่ควรจะติดว่ามันดูเชย หรือเหมาะสำหรับคนเฉพาะกลุ่มเท่านั้น มันไม่ได้สามารถใส่ได้ในหลายโอกาส เราจึงเปลี่ยนจุดอ่อนตรงนี้ให้มาเป็นจุดแข็ง เพื่อที่จะปรับทัศนคติของลูกค้า ดังนั้นสิ่งที่เราให้ความสำคัญอย่างมากก็คือการออกแบบผ้าไทยให้ดูร่วมสมัยและเป็นปัจจุบันที่สุด

เราเติมเต็มด้วยการใช้งานออกแบบเป็นหลัก แต่มันไม่ได้มาจากแนวคิดเราคนเดียว เราต้องคุยกับผู้ประกอบการคนอื่นๆ คู่ค้า และทุกคนที่มีส่วนเกี่ยวข้อง เพราะเราไม่ได้ทำงานคนเดียว ดังนั้นเราต้องรับฟังความคิดเห็นของเขา และความถนัดของเขาด้วย งานถึงจะออกมาดี 

SME One : ปัจจุบันนี้กลุ่มเป้าหมายหลักของแบรนด์ WISHARAWISH คือคนกลุ่มไหน

วิชระวิชญ์ : ความจริงแล้วแบรนด์ WISHARAWISH ทุกกลุ่มสามารถเข้าถึงได้ เพราะเราออกแบบเพื่อให้ใช้ได้หลายโอกาส และค่อนข้างเป็นชุดที่ลำลองเป็นส่วนใหญ่ ตั้งแต่คนที่มีอายุประมาณ 20 ปลายๆ จนถึงวัยสูงอายุเลย ไม่ได้เจาะกลุ่มไหนเป็นพิเศษ แต่เราก็พยายามที่จะเข้าถึงกลุ่มคนรุ่นใหม่ให้มากขึ้น ในแง่ของการให้คุณค่าหรือความเข้าใจ รุ่นเด็กๆ ก็อาจจะมีน้อยกว่ากลุ่มที่เขาเข้าใจและเห็นผ้าไทยมานานแล้ว คนที่เขาเห็นผ้าไทยมานานแล้ว มาเจอแบรนด์ของเราก็รู้สึกว่ามันทันสมัยแล้วก็กลายมาเป็นลูกค้าของเรา 

ถามว่ากลุ่มลูกค้าของเราเป็นกลุ่มเดียวกับคนที่นิยมใช้สินค้าแบรนด์เนมหรือไม่ ก็ตอบว่ามีด้วย เพราะคนกลุ่มนี้เป็นกลุ่มคนที่ให้ความสำคัญกับการออกแบบ กลุ่มคนที่นิยมบริโภคสินค้าเกรดแบรนด์เนม คนกลุ่มนี้ก็ไม่ได้ใช้แค่แบรนด์เนมอย่างเดียว แต่เขาก็บริโภคสินค้าที่เป็นท้องถิ่นด้วยเช่นกัน

SME One : ช่วงที่เราเข้ามาทำธุรกิจเมื่อ 10 ปีที่แล้ว มองเห็นโอกาสของอุตสาหกรรมนี้อย่างไร

วิชระวิชญ์ : ตอนนั้นก็ถือว่าเป็นยุคที่บูมถ้าเทียบกับปัจจุบัน แต่ก่อนหน้านั้นเรามีประสบการณ์ที่สะสมมา 6-7 ปี ในแง่ของการผลิต การตลาด และช่องทางต่างๆ มันก็เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา การนำเข้าส่งออกตอนนั้นก็ยังมีน้อย โดยเฉพาะอุตสาหกรรมแฟชั่นเป็นอะไรที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลาอยู่แล้ว เพราะปัจจุบันการสื่อสารและการเข้าถึงมันทำง่ายมาก 

SME One : เราทำห้องเสื้อแบบสตูดิโอ ธุรกิจแบบนี้ทำยากขนาดไหน ช่วงแรกๆ เราเจอปัญหาอะไร

วิชระวิชญ์ : เรามองเห็นปัญหาตรงนั้นมาอยู่แล้ว เราจึงพยายามไม่ทำสต๊อกเยอะ ส่วนใหญ่ธุรกิจต่างๆ ปัญหาเกิดมาจากสต๊อกล้วนๆ เราก็ต้องขยันให้มากขึ้น ทันทีที่มีออเดอร์หรือมีการขายออกไปก็ต้องทำเพิ่มทันที แต่ก็จะไปหนักในกระบวนการโลจิสติกส์และในแง่การทำงานที่ต้องทำหลายรอบ เราก็พยายามทำทุกอย่างให้เจ็บตัวน้อยที่สุด 

สิ่งที่ทำให้คนรู้จักแบรนด์ WISHARAWISH ก็คือการไปชนะรางวัลที่ต่างประเทศปี 2012 เราไปทำการตลาดต่างประเทศก่อน แล้วคนไทยจึงมาให้ความสำคัญ ช่วงก่อนที่จะเกิด COVID-19 เราแสดงงานอยู่ที่ Tokyo Fashion Week อยู่ 6 เดือน ตรงนั้นก็ทำให้เราต่างจาก Local Brand อื่นๆ ค่อนข้างมาก มันไม่ได้มีจุดตายตัว เราจะพยายามเป็นสเกลที่เล็กมาก เน้นสื่อสารตรงกับลูกค้าเลย ไม่ได้ผ่านคนกลาง แต่ก็มีจำหน่ายอยู่ที่ไอคอนคราฟต์ ที่ไอคอนสยาม ช่วงก่อนโควิดก็ได้รับการตอบรับค่อนข้างดี หรือเวลามีการไลฟ์ของไอคอนสยาม ก็ยังมียอดขายเข้ามาอยู่เรื่อยๆ เพียงแค่อาจจะไม่ได้บูมเท่าตอนที่ห้างสรรพสินค้าเปิด 

SME One : เวลาที่พูดถึงผ้าไทย คนไทยชอบนึกไปถึงสินค้า OTOP มองตรงนี้อย่างไร

วิชระวิชญ์ : เป็นเรื่องปกติ เราก็เข้าไปทำงานกับ OTOP ซึ่งเร็วๆ นี้ WISHARAWISH ก็จะมีผลงานที่ทำร่วมกับ OTOP ออกมาเหมือนกัน แต่เราพยายามเน้นให้มันเป็นปัจจุบันและน่าสนใจมากขึ้น คนที่รู้จักแบรนด์เรา เขาจะเห็นว่าแบรนด์ของเราทำงานกับ Local Made หรือกลุ่มที่เป็นชุมชนค่อนข้างเยอะ ไม่ได้มีความชัดเจนในแง่ตราประทับขนาดนั้น แต่เวลาที่คนนึกถึงผ้าไทยก็จะนึกถึงเราพอสมควร 

สินค้า OTOP เรียกว่าเป็นขุมทรัพย์ของเราเลยก็ว่าได้ เพราะเป็นแหล่งรวมที่จะทำให้เราได้เจอวัสดุที่หลากหลาย และนำมาเลือกได้ว่าอะไรที่จะเหมาะกับคอลเลคชั่นหรือแนวทางของเรา ทุกวันนี้เราก็พัฒนาตัวเองให้เข้ากับความเป็นสากลด้วย เช่น ความใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม หรือการใช้สีธรรมชาติเข้ามา หรือลดกระบวนการผลิตเพื่อให้ความสำคัญกับสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น OTOP เหมือนเป็นแหล่งให้ดูว่าอะไรที่แมทช์กับเราหรือเข้ากันกับเราได้ และในปัจจุบันโอกาสที่จะได้เจองานแสดงสินค้าแบบนี้ก็มีน้อยลง เวลาที่เราจะหาข้อมูลก็สามารถสอบถามหรือหาข้อมูลจากตรงนี้ได้ 

SME One : ในเชิงพฤติกรรมทำไมคนไทยถึงนิยมใส่ผ้าไทยเฉพาะในโอกาสพิเศษ ความเชื่อนี้เปลี่ยนยากขนาดไหน 

วิชระวิชญ์ : มันก็ค่อยๆ ปรับเปลี่ยนไปตามกาลเวลา ส่วนใหญ่ควรจะใช้ผ้าไทยแค่ในโอกาสสำคัญๆ แต่เราพยายามปรับ Mindset ตรงนั้นว่า ถ้าไทยสามารถใส่เล่นในชีวิตประจำวันก็ได้ เอามาประดับตกแต่งหรืออะไรก็ได้ มันก็จะทำให้อุตสาหกรรมหรือเศรษฐกิจในชุมชนมันเคลื่อนไปได้ ผ้าไทยอาจจะไม่เหมาะกับทุกคน แต่ก็จะมีฐานลูกค้าหรือกลุ่มคนที่เขาสนใจและชื่นชอบงานตรงนี้อยู่ เพราะเราจะบังคับให้ทุกคนมาชอบงานแบบนี้ทุกคนก็ไม่ได้ 

ถ้าเทียบกับเมื่อ 10 ปีที่แล้วกับปัจจุบัน ตอนนี้คนไทยหันมาใช้ผ้าไทยมากขึ้น ถ้าจะมองไปถึงอนาคตก็ต้องมองกลุ่มนักศึกษาหรือนักเรียนที่เรียนหนังสืออยู่ 3-4 ปีที่ผ่านมาสถาบันการศึกษาหลักทั่วๆ ไป หันมาสนับสนุนให้เด็กใช้วัตถุดิบที่เป็น Local Material มากขึ้น ตรงนี้ก็ช่วยให้น้องๆ รู้จักมากขึ้น และถ้าในอนาคตเขาอยากทำต่อ มันก็จะดีต่ออุตสาหกรรมสิ่งทอของไทยเรา ถ้าเป็นเมื่อก่อนจะน้อยมากที่นิสิตนักศึกษาจะมาใช้ของไทยหรือผ้าไทย ปัจจุบันเริ่มมีมากขึ้น และคิดว่าอนาคตก็น่าจะไปต่อมากขึ้นด้วย

SME One : ทุกวันนี้สัดส่วนการเปิดรับของลูกค้าผู้หญิงกับผู้ชายเป็นอย่างไร

วิชระวิชญ์ : 50/50 กลุ่มตลาดเสื้อผ้าผู้ชายที่เป็นผ้าไทยมีน้อยกว่าผู้หญิงเยอะมาก แต่แบรนด์ของเราจะไม่ได้ออกแบบเสื้อผ้าผู้ชายให้ดูขรึม ส่วนใหญ่จะออกไปทางแนวสดใสมากกว่า และส่วนใหญ่การออกแบบของเราก็จะทำให้ใส่ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง กลุ่มลูกค้าจึงเป็นสัดส่วนครึ่งๆ

ตามปกติ แต่ละปีเราออกสินค้าประมาณ 3-4 คอลเลคชั่น และเราก็มีโปรเจคเล็กๆ น้อยๆ หรือการไป Collaboration กับชุมชนต่างๆ โดยที่ไม่ได้มีกฎตายตัว ดูว่าช่วงไหนที่คนมีความต้องการ ก็จะปล่อยออกมาเรื่อยๆ ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา ผลงานออกมาเยอะมาก

SME One : เสื้อผ้าแต่ละชิ้นที่จำหน่ายออกไป ลูกค้าเขาทราบไหมว่ามีที่มาจากไหน มีการให้รายละเอียดข้อมูลในส่วนนี้หรือไม่

วิชระวิชญ์ : เราจะให้ข้อมูลลูกค้าว่าผ้านี้มาจากที่นี่ๆ ส่วนใหญ่ลูกค้าจะถามอยู่แล้ว เราก็เทคแคร์เขาแบบค่อนข้างเป็นส่วนตัว บอกข้อดีข้อเสียและวิธีการรักษา ด้วยความที่เนื้อผ้าแต่ละที่มันค่อนข้างมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีความยูนีค ลูกค้าก็จะเข้าใจตรงนั้น และเขาจะรู้ว่างานมันไม่สามารถผลิตซ้ำได้เป๊ะๆ ทั้งหมด เพราะจุดอ่อนตรงนี้มันก็เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของมันด้วย 

SME One : WISHARAWISH เคยมี Super Star หรือบุคคลสำคัญระดับโลกซื้อไปใส่บ้างหรือไม่

วิชระวิชญ์ : โชคดีที่ช่องทางออนไลน์ทำให้สินค้าเราไปได้ทุกที่เลย WISHARAWISH เคยมีคนดังอย่าง Lady Gaga ใส่ของเรา เพราะทีมงานเห็นของเราจากใน Instagram แล้วก็ติดต่อมา เราก็ส่งไปให้ใส่ที่นิวยอร์กในปี 2013 ซึ่งเป็นยุคบุกเบิกเลย

SME One : จากสถานการณ์ COVID-19 ธุรกิจของเราได้รับผลกระทบหรือไหม  

วิชระวิชญ์ : แน่นอนว่าได้รับผลกระทบ เพราะทุกอย่างต้องใช้เวลามากขึ้น โดยเฉพาะในด้านโลจิสติกส์ต่างๆ คู่ค้าและซัพพลายเออร์ก็ประสบปัญหา เราก็ย่อมได้รับผลกระทบจากตรงนั้นด้วย แต่เราก็ยังไม่หยุดเดิน ยังไปต่อ และมองหาตลาดต่างประเทศเพิ่มขึ้นด้วย ทางฝั่งมาเลเซียและจีนแผ่นดินใหญ่ เราก็ผลักให้ไปใช้ประโยชน์ตรงนั้นมากกว่า 

SME One : ที่ผ่านมาเคยไปขอคำปรึกษาจากหน่วยงานทางภาครัฐบ้างหรือไม่

วิชระวิชญ์ : มีไปเข้าร่วมบ้าง และได้รับองค์ความรู้ใหม่ๆ เสมอ เพราะนอกจากเราจะเป็นผู้รับ ก็ยังเป็นผู้สอนในหลายๆ หน่วยงานด้วย เราจึงใช้โอกาสตรงนั้นให้เป็นประโยชน์ โดยการสังเกตและเรียนรู้ประสบการณ์จากคนอื่นๆ ที่หลากหลาย 

อย่างที่ สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.) จะมีงานที่เราทำร่วมกับสถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ กระทรวงอุตสาหกรรม และ กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ (DITP) ที่เราเข้าร่วมกับเขาอยู่เสมอ และ TCDC ที่เปลี่ยนชื่อเป็น CEA (Creative Economy Agency) เวลาที่เขามีกิจกรรม เราก็จะไปเข้าร่วม รับฟัง และคอยติดตามความเคลื่อนไหวอยู่เสมอ 

SME One : ถ้าสถานการณ์กลับมาเป็นปกติ เรามีแพลนที่จะขยายธุรกิจอย่างไรบ้าง

วิชระวิชญ์ : มันคงไม่กลับมาปกติเหมือนเดิม แต่ถ้ามันดีขึ้น เราก็คิดว่าทุกอย่างมันมีช่องทางอยู่เสมอ อาจจะมีความซบเซา แต่ว่าคนก็จำเป็นต้องใช้สินค้าอยู่ดี เราก็อาจจะเจาะลงไปเฉพาะกลุ่ม และเวลาที่จะทำอะไร ก็ต้องไตร่ตรองให้รอบคอบมากขึ้น ในขณะเดียวกันก็ต้องไม่ลืมว่าตลาดต่างประเทศเขาก็ยังเติบโตต่อเรื่อยๆ เราก็ต้องพยายามไปตรงนั้นให้ได้ไม่มากก็น้อย ถ้าเราหยุดไป โอกาสที่จะกลับมาเริ่มใหม่มันก็ยาก เราก็พยายามเปิดประตูและใช้ช่องทางออนไลน์ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด เพราะทุกวันนี้เราจะเห็นว่าลูกค้าสามารถเข้าถึงตัวผู้ประกอบการได้โดยตรงผ่านช่องทางออนไลน์ต่างๆ เราก็ต้องเตรียมพร้อมในจุดนั้น แต่ก็ทำง่ายๆ ไม่ได้ลงทุนมากมายอะไรขนาดนั้น เน้นใช้ช่องทางที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์มากที่สุด 

SME One : เคยคิดจะขยายไปทำ Product อื่นๆ หรือไม่ เหมือนแบรนด์อื่นๆ ที่เขาเริ่มต้นจากแฟชั่นแล้วขยายไปธุรกิจอื่นๆ 

วิชระวิชญ์ : มองว่าอยากจะทำอะไรที่ใช้ได้ง่าย และเอาระบบอุตสาหกรรมเข้ามาช่วยให้มากยิ่งขึ้น และพยายามหาคู่ค้ามาช่วย คือเราเก่งในแง่การออกแบบ และในปัจจุบันมีโรงงานค่อนข้างเยอะที่เขารับผลิตและต้องการทำแบรนด์ตัวเอง เราก็อาจจะเป็นพาร์ทเนอร์กับเขา อย่างในจีนเราก็เข้าไปทำในส่วนของ Production ทั้งหมดกับเขา เป็นชื่อร่วม

ปัจจุบันสินค้าแฟชั่นค่อนข้างมีหลากหลาย แฟชั่นที่เป็น Niche Market เป็นชิ้นเดียวอันเดียว หรือกลุ่มที่จะเป็นแมสมากขึ้น ยังอยู่กับสินค้าที่เป็นเครื่องแต่งกาย แต่อาจจะเป็นในแง่ของฟังก์ชันมากขึ้นและเจาะจงมากขึ้น อาจจะยังไม่ถึงขั้นไปทำสินค้าประเภทอื่นๆ ยังคิดว่าไม่ใช่จังหวะที่เราจะทำตรงนั้น 

SME One : WISHARAWISH เคยทำสินค้าพิเศษที่เป็น Co-branding กับแบรนด์อื่นๆ หรือไม่

วิชระวิชญ์ : เคยทำในรูปแบบของตลาดศิลปะมากกว่า เช่น ไปทำงานศิลปะออกแบบจานเซรามิค แล้วขายผ่านอาร์ตแกลอรี่ เพราะมันสอดคล้องกับทิศทางของแบรนด์มากกว่าที่จะไปวางขายในแง่ Product ที่ผ่านมาเราเคยทำกับผู้ประกอบการที่ลำปาง แต่ทำในนามของเราเอง โดยเขาเป็นคนผลิตจานเซรามิคให้ และนำไปแสดงในงาน Bangkok Design Week ปีที่ผ่านมา งานของเราก็เป็นการออกแบบจานเซรามิค Limited Edition โดยใช้กระบวนการออกแบบเดียวกับการออกแบบลายผ้า และทำออกมาเป็นจานชาม ซึ่งก็มีกระแสตอบรับกลับมาดี มีคนสนใจเยอะพอสมควรเลย หวังว่ามันจะไปต่อได้อีก 

ในอนาคตก็คาดหวังว่าจะมีโอกาสทำ Co-branding ในลักษณะ B2B (Business-to-business) เช่นไปดีลกับผู้ประกอบการกลุ่ม Hospitality ทำเป็นคอลเลคชั่นโรงแรมอะไรแนวนั้น

SME One : Key Success ของแบรนด์ WISHARAWISH คืออะไร

วิชระวิชญ์ : คืองานคราฟท์ และการแปลงทุนทางวัฒนธรรมหรือ Local ให้ออกมาเป็นปัจจุบันและมีความแตกต่าง จริงๆ แล้วมันไม่ใช่ของใหม่ แต่เราจับตรงนี้แล้วทำการบ้านหนักในการที่จะทำออกมาให้เป็นปัจจุบันทันสมัย จนคนเห็นคุณค่าในตรงนี้ และเราก็มองว่าเรื่องของภูมิปัญญาหรือวัฒนธรรมแบบนี้มันเป็นอะไรที่จะล้มหายตายจากไปในอนาคต แต่เราจะดึงตรงนี้ให้เข้ามาประยุกต์กับระบบอุตสาหกรรมสมัยใหม่ เพราะมันก็มีคนให้ความสนใจตรงนี้อยู่ค่อนข้างเยอะ เพราะคนที่ต้องการความแตกต่างยังมีอยู่เยอะ 

ภาพรวมของธุรกิจสิ่งทอตอนนี้ไม่ได้เหมือนสมัยก่อนแล้ว ไม่ว่าจะแบรนด์ใดก็ตาม ทุกคนมีปฏิทินชีวิตเป็นของตัวเองมากกว่า กลายเป็นว่าระบบมันเปิดให้เราเล่นได้หลากหลายมากๆ เราไม่จำเป็นที่จะต้องไปออกงานเทรดแฟร์เหมือนสมัยก่อนแล้ว แม้แต่บูติคเองก็ล้มหายตายจาก ทุกวันนี้เราส่งตรงถึงมือลูกค้าได้เลย หรือเรียกว่า Direct to customer มันอยู่ที่ว่าเราจะวางแผนในการดำเนินธุรกิจของเราอย่างไรให้ตรงกับจังหวะของเรามากกว่า แบรนด์ไม่ว่าจะเล็กใหญ่ตอนนี้ ตารางเวลาไม่ชนกันแล้ว ไม่ได้ถูกจำกัดว่าต้องรอให้โรงงานผลิตผ้าแล้วมาทำอย่างนั้น เพราะตอนนี้แบรนด์ก็หันไปใช้วัสดุที่มีอยู่แล้ว หรือไปทำอะไรที่ล่วงหน้าไปไกลแล้ว คือระบบเวลามันถูกทำลายไปหมดแล้วค่อนข้างเยอะ

SME One : ถ้าจะขอคำแนะนำให้กับผู้ที่จะเข้ามาทำธุรกิจเกี่ยวกับแฟชั่น อยากจะให้คำแนะนำอะไร

วิชระวิชญ์ : ต้องทำการบ้านให้ดีว่าจะทำอะไร สุดท้ายก็ต้องคิดเรื่องตัวเลขด้วยว่าทำแล้วจะไปยังไงต่อ เรื่องของจุดคุ้มทุนหรือกำไร จำเป็นต้องเอาความรู้ด้าน Marketing มาใช้ค่อนข้างเยอะ และในธุรกิจนี้ต้องยอมรับว่าคนทำค่อนข้างเยอะ อย่างของ WISHARAWISH จะให้ความสำคัญกับภาพของ Product ค่อนข้างเยอะ ดังนั้นในงาน Visual ความงาม สำคัญมาก เพราะคนทำผ้าไทยเยอะ และควรที่จะสื่อสารหรือแสดงออกมาให้มันดูสวยงามน่าสนใจจริงๆ ต้องให้ความสำคัญกับภาพที่ออกมาค่อนข้างเยอะด้วย แม้ว่าตัวสินค้าจะดี แต่ถ้าภาพไม่ดึงดูด โอกาสที่จะไปถึงมือลูกค้าก็น้อยลง จำเป็นที่จะต้องคิดทุกกระบวนการให้จบ 

เพราะท้ายที่สุดแล้ว การสื่อสารหรือการตลาดในช่องทางออนไลน์เราต้องทำให้เขาเชื่อหรือทำให้เขาอินกับสินค้าของเรา เพราะโอกาสที่เขาจะได้เห็นของจริงมันน้อยมาก เขาจะเห็นแต่ภาพเป็นอันดับแรก ถ้าเขาซื้อไปแล้วเห็นถึงคุณภาพจริงๆ ของสินค้าเรา เขาก็จะกลับมาซื้อซ้ำแน่นอน

บทสรุป

ความสำเร็จของ WISHARAWISH นั้นอยู่ที่การแปลงทุนทางวัฒนธรรมด้วยการนำเอา Material Local อย่างผ้าไทยมาสร้างมูลค่าเพิ่มผ่านงานคราฟท์ โดยมีการออกแบบให้เข้ากับยุคสมัยปัจจุบันและมีความแตกต่าง จนผู้บริโภคมองเห็นคุณค่าที่ซ่อนอยู่ภายในเส้นด้าย WISHARAWISH จึงถือเป็นแบรนด์แฟชั่นที่ยกระดับผ้าไทยร่วมสมัยไปสู่สากลได้อย่างเต็มภาคภูมิ

ผลผลิตที่ได้จากอุตสาหกรรมเกษตรนั้น ถ้าหากนำมาวางขาย อาจจะทำราคาได้ไม่สูงนัก เพราะในฤดูกาลเดียวกัน ช่วงเวลาเดียว ก็มีหลายพันหลายหมื่นเกษตรกรจากทั่วประเทศนำผลผลิตออกมาจำหน่าย เมื่อสินค้าไม่แตกต่างกัน ผู้บริโภคก็จะทำการเลือกจากราคา เกิดเป็นปัญหาผลผลิตราคาตกต่ำ เพราะมีสินค้าล้นตลาดมากเกินความต้องการ เหล่าเกษตรกรหรือผู้ประกอบการที่มีสินค้าเกษตร จึงควรมองหาช่องทางสร้างโอกาสใหม่ ๆ จากผลผลิตการเกษตรให้เกิดขึ้น เพื่อสร้างความแตกต่าง และสร้างจุดสนใจให้กับผู้บริโภค

ต่อยอดให้เต็มคุณค่า ด้วยเทคโนโลยีการแปรรูป

ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 10 จึงมีความต้องการที่จะเข้ามาทำหน้าที่ช่วยพัฒนาศักยภาพให้กับผู้ประกอบการสินค้าเกษตร และเป็นแหล่งความรู้ ให้เห็นช่องทางการตลาด โดยมุ่งเน้นไปในด้านการสร้างโอกาสใหม่ให้ผลผลิตทางการเกษตรด้วยเทคโนโลยีแปรรูปให้เป็นผลิตภัณฑ์ นอกจากจะได้ผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ที่โดดเด่นสามารถเรียกความสนใจให้ตลาด ยังเป็นการช่วยเก็บรักษาผลผลิตให้สามารถวางจำหน่ายได้ตลอดทั้งปี เป็นการสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรและผู้ประกอบการให้มีเข้ามาอย่างสม่ำเสมออีกทางหนึ่งด้วย 

ตัวอย่างเช่น หากผู้ประกอบการมีผลผลิตเป็นทุเรียน ถ้านำไปวางจำหน่ายเป็นผล ก็อาจจะสร้างรายได้ได้เพียง 100 - 180 บาทต่อกิโลกรัม โดยราคาขึ้นลงผันแปรไปตามฤดูกาล และความต้องการของตลาด ถ้าสินค้าล้นตลาดมากราคาก็ตกต่ำลง และเมื่อหมดฤดูกาลก็ไม่มีผลผลิตที่จะนำมาสร้างรายได้ต่อ แต่ถ้าลองคิดต่อยอดให้มากกว่าการขายเป็นผลไม้สด โดยน้ำเนื้อทุเรียนมาผ่านกระบวนการแปรรูปต่าง ๆ ให้เป็นผลิตภัณฑ์ ก็สามารถสร้างเป็นโอกาสใหม่ ๆ ในตลาดได้อย่างหลากหลาย เช่น ทำเป็นไอศกรีมได้, ไปทำครีมทาขนมปังได้, หรือนำไปทำเป็นขนมขบเคี้ยวได้ ช่วยเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ต่อกิโลกรัม สร้างจุดจดจำให้เกิดขึ้นกับผู้บริโภค แถมยังทำให้มีสินค้าให้จำหน่ายไปได้ตลอดทั้งปี

พัฒนาผู้ประกอบการ อย่างมีแบบแผน

กรมส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 10 วางแผนงานในการพัฒนาศักยภาพให้กับผู้ประกอบการ โดยประกอบไปด้วย 4 กลุ่มงานหลัก ได้แก่ 

กลุ่มงานที่ 1 คือ กลุ่มงานยุทธศาสตร์และแผนภูมิภาค มีหน้าที่ในการเก็บข้อมูล และวิเคราะห์ความต้องการของผู้ประกอบการภายในพื้นที่ ตั้งแต่ระดับวิสาหกิจชุมชน, ผู้ประกอบการ SME ในทุกภาคส่วน ซึ่งในกลุ่มยุทธศาสตร์นี้ จะทำการวางแผนงานตามโจทย์ความต้องการของผู้ประกอบการที่เข้ามารับคำปรึกษา แล้วจัดทำเป็นโครงการเพื่อสนองตอบต่อความต้องการนั้นต่อไป

กลุ่มงานที่ 2 คือ กลุ่มพัฒนาอุตสาหกรรมส่งเสริมธุรกิจอุตสาหกรรม เป็นกลุ่มที่ดูแลภาคธุรกิจ SME ทั้งหมด มีหน้าที่ช่วยเหลือในการให้คำแนะนำส่งเสริมภาคการผลิต เพื่อหาวิธีเพิ่มประสิทธิภาพ และลดต้นทุนให้กับกระบวนการผลิต โดยมีโครงการปรึกษาแนะนำเชิงลึกให้หลากหลายโครงการ รวมถึงมีการจัดตั้งทีมที่จะลงพื้นที่เข้าไปวิเคราะห์ความต้องการของแต่ละโรงงานจนประสบความสำเร็จ 

กลุ่มงานที่ 3 คือ กลุ่มบริการธุรกิจอุตสาหกรรม เป็นกลุ่มที่ดูแลเกี่ยวกับเรื่องบุคลากรทั้งหมดผ่านกระบวนการจัดทำหลักสูตรต่าง ๆ ยกตัวอย่างเช่น หลักสูตรดิจิทัลมาร์เก็ตติ้งด้านอุตสาหกรรมท่องเที่ยว, หลักสูตรกลไกสร้างสรรค์ออนไลน์สำหรับการค้าระบบออนไลน์ เป็นต้น ซึ่งหลักสูรทั้งหมดนั้นไม่มีค่าใช้จ่ายใด ๆ ทั้งสิ้น มีเพียงโครงการ คพอ. เท่านั้น ที่มีการอบรมถึง 21 วัน ที่จะมีการเสียค่าใช้จ่าย

กลุ่มงานที่ 4 คือ กลุ่มพัฒนาอุตสาหกรรมชุมชน ดูแลธุรกิจฐานรากโดยตรงตอบสนองภาคการผลิตที่มีวัตถุดิบมาก จึงต้องมีการสนับสนุนและส่งเสริมการพัฒนาการผลิตให้มีคุณภาพ เป็นการสร้างโอกาสให้เกิด SME ใหม่ ๆ นำไปสู่การสร้างผลิตภัณฑ์ที่ได้มาตรฐานให้เกิดขึ้นในระดับท้องถิ่น

เป้าหมายของศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 10 จึงเป็นการมุ่งเพิ่มศักยภาพวิสาหกิจชุมชน ที่มีการนำผลผลิตจากในท้องที่ มาพัฒนาต่อยอดในกระบวนการผลิตให้เกิดการแปรรูป ให้เป็นช่องทางและโอกาสในการสร้างมูลค่าให้มากขึ้น จากที่เดิมอยู่โดยทั่วไปในกลุ่มจังหวัดต่าง ๆ จนเกิดเป็นผลสนองตอบให้ทั้งด้านผลู้ประกอบการ SME และ วิสาหกิจชุมชน ได้มีผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ แบรนด์ใหม่ ๆ ที่เกิดจากการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการผลิตให้ถูกต้องมีมาตรฐานที่สูงขึ้น

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่
ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 10
131 หมู่ที่ 10 ถนนเทพรัตนกวี ตาบลวัดประดู่ อำเภอเมือง จังหวัดสุราษฎร์ธานี 84000
โทรศัพท์ 077-200-395
E-mail: ipc10@dip.go.th
https://ipc10.dip.go.th/th
Facebook: ipc10

สำหรับช่องทาง SME ONE เพิ่มเติม
Facebook: SMEONE
Youtube: SMEONE
Line: @smeone

เป็นที่เข้าใจกันดีว่าอุตสาหกรรมการเกษตรคือรากฐานของสังคมไทยมาเป็นเวลานานมีการส่งต่อกันรุ่นต่อรุ่นตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันแต่ในทางกลับกันผู้ที่ทำอาชีพ “เกษตรกร” กลับเป็นคนกลุ่มท้ายๆที่ได้รับการเหลียวแลจากสังคมแอปพลิเคชัน “เก้าไร่” จึงเกิดขึ้นเพื่อแก้ Pain Point ให้กับคนกลุ่มนี้ด้วยการใช้เทคโนโลยีโดรนเพื่อช่วยยกระดับการใช้ชีวิตพร้อมทั้งเพิ่มผลผลิตได้อย่างยั่งยืน

ธิติพงศ์ ศิริวัฒน์ ซีเอ็มโอ บริษัท เก้าไร่ บิซิเนสโซลูชั่นส์ จำกัด เล่าถึงที่มาของการรวมตัวเพื่อก่อตั้งบริษัทที่เกิดจากกรอบความคิดเดียวกันคือต้องการช่วยเหลือเกษตรกรให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นด้วยการแก้ไข Pain Point หลักของเกษตรกรไทยซึ่งมี3ข้อด้วยกัน คือ

1. ไม่สามารถบริหารจัดการและตรวจสอบผลผลิตของตนเองย้อนหลังได้
2. ใช้วิธีการจัดสรรดูแลการทำไร่แบบเก่าที่ส่งต่อกันร่นสู่รุ่นรวมถึงการเดินฉีดพ่นปุ๋ยซึ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพของเกษตรกรในระยะยาว
3. กลัวคำว่านวัตกรรมและเทคโนโลยีเพราะรู้สึกเข้าใจยากและมีราคาสูงทำให้จับได้ต้องยาก

“หลักการทำงานของแอปพลิเคชั่นเก้าไร่ คือทำหน้าที่เป็นSmart Matching ระหว่างเกษตรกรและนักบินโดรนเพื่อให้บริการโดรนสำหรับฉีดพ่นปุ๋ยให้กับพืชพรรณทางการเกษตรรวมไปถึงการเก็บประวัติข้อมูลการฉีดพ่นที่เรียกว่า Farm Profile ซึ่งทั้งหมดนี้จะช่วยให้มีผลผลิตทางการเกษตรสูงขึ้นเพราะว่ามีการใช้สารฉีดพ่นในพื้นที่ที่แม่นยำมากขึ้นนำไปสู่ต้นทุนที่ต่ำลงและมีผลตอบแทนที่สูงขึ้นเพียงแค่เปลี่ยนจากรูปแบบเดิมที่ใช้คนในการเดินฉีดพ่นมาเป็นการใช้โดรนซึ่งพบว่าปริมาณสารลดลงอย่างเห็นได้ชัดประมาณ3-4เท่าเป็นอย่างน้อยแล้วเกษตรกรก็ยังมีเวลาเหลือไปทำเกษตรส่วนอื่นได้ด้วย”

ธิติพงศ์บอกว่ารูปแบบการให้บริการมีไอเดียจากแอปพลิเคชั่นเรียกรถที่เป็นตัวกลางระหว่างผู้โดยสารและคนขับซึ่งเป็นแพลตฟอร์มที่มีประสิทธิภาพสูงแต่ปรับจากผู้โดยสารมาเป็นเกษตรกรและคนขับมาเป็นนักบินโดรนแทนพร้อมทั้งออกแบบวิธีการใช้งานแอปพลิเคชั่นให้ง่ายดายเพียงแค่ 3 ขั้นตอนคือ

1. เลือกวันเวลาและสถานที่ที่ต้องการฉีดพ่นยาหรือปุ๋ย
2. ประเภทของพืชและสารฉีดพ่นที่ต้องการฉีด
3. ระบุขนาดของไร่และกดจองได้เลย

จากนั้นก็รอนักบินกดรับงานเมื่อกดรับงานแล้วก็จะมาดำเนินการตามวันเวลาที่ได้ตกลงกันไว้โดยปัจจุบันเก้าไร่มีเกษตรกรที่อยู่ในระบบ 120 คนและมีงานที่เกิดขึ้นมากกว่า 400 งานมีนักบินในระบบประมาณ 30 คนและจากพันธมิตรอีก 7 บริษัทประมาณ 550 คน ซึ่งเมื่อเกษตรกรทำการจองนักบินโดรนจะมีการเก็บข้อมูล Data base ทุกครั้งว่าใช้บริการฉีดพ่นไปแล้วกี่ครั้งใช้สารอะไรจำนวนกี่ไร่โดยไม่คิดค่าใช้จ่ายใดๆกับเกษตรกรเลย

ขณะเดียวกันก็เป็นการสร้างอาชีพและรายได้ให้กับนักบินโดรนทั่วประเทศได้รับงานฟรีแลนซ์ซึ่งเก้าไร่เปิดโอกาสให้เจ้าของโดรนที่จดทะเบียนถูกต้องสามารถรับงานผ่านแอปพลิเคชันได้ในแพ็กเกจที่หลากหลายเริ่มตั้งแต่จำนวนไม่กี่ไร่ไปจนถึงหลายร้อยไร่โดยมีราคาต่อไร่เริ่มต้นเพียง 70 บาท ขึ้นอยู่กับชนิดของน้ำยาประเภทและที่ตั้งของฟาร์ม

“ตอนนี้เกษตรกรยุคใหม่หรือ Smart Farmer ให้ความสนใจและให้ความสำคัญในเรื่องข้อมูลค่อนข้างมากเพราะฉะนั้นกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของเราที่เป็นเกษตรกรก็จะเป็น Young Smart Farmer ไม่ได้จำกัดว่าอายุเท่าไหร่แต่เป็นคนที่พร้อมเปิดใจและเรียนรู้สิ่งใหม่ไปพร้อมๆกัน” ธิติพงศ์กล่าว

แอปพลิเคชั่นเก้าไร่เปิดให้บริการครั้งแรกในปี2562ซึ่งกำลังอยู่ในช่วงให้ความรู้ความเข้าใจแก่เกษตรกรผ่านการออกบู๊ทจัดกิจกรรมนอกสถานที่รวมถึงสร้างประสบการณ์แก่เกษตรกรด้วยการทดสอบการบินโดรนพ่นยาเพื่อสร้างความเชื่อมั่นให้เกิดการเปิดใจรับเทคโนโลยีเพื่อมายกระดับคุณภาพชีวิตและผลผลิตให้ดีขึ้นกว่าที่ผ่านมา

จนกระทั่งเกิดสถานการณ์ COVID-19 ในปี 2563 ทำให้เก้าไร่ต้องปรับกลยุทธ์ใหม่จากการจัดบูธเพื่อสร้างความสัมพันธ์กับเหล่าเกษตรกรมาใช้ Social Marketing ผ่านช่องทางเฟซบุ๊กแทนด้วยการสื่อสารและให้ความรู้เพื่อกำจัดความคิดที่ว่านวัตกรรมกับเทคโนโลยีเป็นของแพงและเข้าถึงได้ยากมาเป็นสิ่งที่ราคาจับต้องได้และเข้าถึงได้ง่ายพร้อมทั้งเปรียบเทียบให้เห็นภาพว่าการใช้โดรนบินพ่นยาใช้เวลาน้อยกว่าการใช้คนเดินฉีดพ่นรวมทั้งให้ผลผลิตที่มากกว่า

“นอกจากการทำSocial Marketing แล้วเรายังได้เข้าร่วมกับโครงการต่างๆเช่น ‘โครงการนวัตกรรมแห่งชาติ’ที่จัดโดยสำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA) เพื่อส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมของผู้ประกอบการรวมทั้งสนับสนุนเงินทุนในการต่อยอดธุรกิจและช่วยประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อต่างๆของNIA โดยเก้าไร่ได้เป็น1ใน15สตาร์ทอัพด้านการเกษตรอันดับต้นๆของประเทศไทยที่มีเทคโนโลยีพร้อมใช้งานจึงทำให้เป็นที่รู้จักในกลุ่มเกษตรกรมากขึ้น”

ธิติพงศ์ เผยว่าเป้าหมายในอนาคตของเก้าไร่ไม่ได้หยุดแค่เพียงการเป็นแอปพลิเคชั่นบินโดรนเพื่อการเกษตรเท่านั้นแต่จะเป็นแพลทฟอร์มที่เกษตรกรทุกคนใช้เพื่อบริหารจัดการฟาร์ม หรือ Corp Management ซึ่งเป็นการบริหารจัดการแบบครบวงจรตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำตั้งแต่วางแผนการเพาะปลูกที่แม่นยำรวมถึ ง Drone Management ทั้งโดรนการเกษตรและโดรนสำรวจแล้วก็เป็น Market Place สำหรับสินค้าเกษตรให้บริการด้านไฟแนนซ์และการใช้ประโยชน์จาก Big Data เพื่อเป็น One Stop Service ให้กับเกษตรกรทั้งรายใหญ่และรายย่อย

สำหรับเกษตรกที่สนใจจ้างนักบินโดรน ไปที่ https://gaorai.io/main/farmer มี 3 ขั้นตอนคือ

• ประกาศว่าจ้างงานฉีดพ่นใหม่ฟรี
• ชำระเงินโดยตรงถึงนักขับโดรน
• เกษตกรจะต้องใช้ผลิตภัณฑ์ปกป้องพืชผลของท่านเอง

ส่วนนักบินโดรนที่ต้องการหางาน ไปสร้างประวัติได้ที่ https://gaorai.io/main/pilot

• ราคามีการเจรจากับเกษตรกรแล้ว
• โอกาสงานรายได้ดีสำหรับการทำงานในยุค 4.0 สำหรับนักขับโดรนอิสระ
• นักขับโดรนที่มีคุณสมบัติครบถ้วนจะได้รับคำเชิญเข้างานฝึกอบรม

ทั้งนี้ค่าบริการระหว่างเกษตรกรและนักบินโดรนจะเริ่มต้นที่ราคาไร่ละ 70 บาท ขึ้นอยู่กับชนิดของน้ำยาประเภทและที่ตั้งของฟาร์ม

ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรม ภาคที่ 7 – ร่วมมือกันผลักดันธุรกิจให้เติบโต

การแข่งขันในโลกธุรกิจนั้นมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นในภาพรวมของเศรษฐกิจระดับประเทศหรือจะเป็นเศรษฐกิจระดับโลกก็ตาม ถ้าหากผู้ประกอบการนั้นไม่รู้จักที่จะเพิ่มเติมข้อมูลความรู้ความเข้าใจในช่องทางการตลาดใหม่ ๆ หรือไม่สามารถปรับตัวให้เกิดการพัฒนากระบวนการผลิตรวมถึงการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ให้ทันโลกทันสมัย ย่อมไม่สามารถสร้างความเข้มแข็ง และไม่สามารถเพิ่มขีดความสามารถที่จะแข่งขันให้อยู่รอดในตลาดโลกนี้ได้

.

เสริมขีดความสามารถผู้ประกอบการให้เข้มแข็ง

ในยุคปัจจุบันแค่มีแนวคิดไอเดียสำหรับสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ให้เกิดขึ้นอาจยังไม่เพียงพอ ต้องรู้จักการเพิ่มเติมความรู้ทั้งในด้านของการหาช่องทางการตลาดที่นำเอาเทคโนโลยีมาช่วยเชื่อมต่อกิจการให้ไปถึงมือผู้บริโภคได้ รวมถึงการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีประยุกต์ใช้สร้างกระบวนการผลิตให้ดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ช่วยขยายขีดความสามารถให้กับผลิตภัณฑ์นั้น ๆ ทั้งในด้านการแปรรูปให้เกิดเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ ไปจนถึงการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่พร้อมดึงดูดความสนใจของผู้บริโภคทั้งในระดับประเทศและในระดับตลาดการค้าสากล

ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรม ภาคที่ 7 จึงได้มีการเข้ามาช่วยกำหนดภารกิจที่จะเสริมสร้าง ประคับประคอง และผลักดันผู้ประกอบการ SME ภายในพื้นที่ 4 จังหวัดของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ ยโสธร ศรีสะเกษ อุบลราชธานี และ อำนาจเจริญ ผ่านนโยบายต่าง ๆ ที่จะช่วยให้ผู้ประกอบการได้เพิ่มศักยภาพการผลิตจนสามารถสร้างธุรกิจที่จะมีความเข้มแข็งขึ้นได้ 

ทางศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรม ภาคที่ 7 นั้น มีความพร้อมที่จะส่งเสริมผู้ประกอบการในทุกระดับ ตั้งแต่ผู้ประกอบการที่ยังไม่รู้ว่าจะเริ่มสร้างผลิตภัณฑ์จากอะไร ไปจนถึงผู้ประกอบการที่เริ่มดำเนินกิจการไปแล้วแต่มองหาช่องทางโอกาสที่จะอยู่รอดหรือไปต่ออย่างไรได้ ให้ผ่านสภาวะปัญหาวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ที่เข้ามามีผลกระทบต่อธุรกิจ เพื่อก้าวไปสู่อนาคตได้อย่างมั่นคง 

จึงมีบริการที่ตอบโจทย์กับผู้ประกอบการ ดังนี้

บริการให้คำปรึกษา จุดเริ่มต้นหลักที่ทางศูนย์ต้องการมุ่งเน้นเสริมสร้างให้กับผู้ประกอบการทุกภาคส่วนก็คือ เรื่องการสร้างมาตรฐานในการทำธุรกิจ สิ่งนี้จะทำให้ผู้ประกอบการมีความเข้มแข็งในการเปิดโอกาสเข้าสู่ช่องทางการตลาดที่มากขึ้น การจะสร้างธุรกิจให้มีมาตรฐานได้ ต้องอาศัยประสิทธิภาพในกระบวนการผลิต ให้มีคุณภาพ รวมถึงการบริหารจัดการต้นทุนให้ลดน้อยลง ทำการตลาดให้มียอดขายที่เพิ่มขึ้น เพื่อสร้างเป็นผลกำไรที่สูงขึ้น

การสร้างเครือข่ายผู้ประกอบการ เป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญ เพราะการรวมกลุ่มช่วยเหลือกัน จะช่วยให้ทุกธุรกิจเกิดความเข้มแข็งขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ทั้งในส่วนของศูนย์อุตสาหกรรม และในส่วนของผู้ประกอบการ ซึ่งได้มีการรวมกลุ่มอยู่หลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็นเครือข่ายธรรมดา หรือว่าจะเป็นการรวมกลุ่มทางด้านอุตสาหกรรมที่มีทั้งผู้ผลิตต้นน้ำ กลางน้ำ ปลายน้ำ เข้ามารวมกัน ทั้งนี้ได้มีการจัดโปรแกรมที่ช่วยดูแลสนับสนุน มีเครือข่ายเป็นทีมที่ปรึกษา ที่พร้อมไปให้บริการในสถานประกอบการทั้งในเรื่องการดำเนินกิจการ หรือจะเป็นเรื่องปัญหาอุปสรรค ตามโจทย์ความต้องการที่เกิดขึ้น

การพัฒนาผู้ประกอบการ ด้วยการร่วมมือกับหน่วยงานร่วมต่าง ๆ ในการเอาผลงานวิจัย หรือเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาใช้ในการพัฒนาผู้ประกอบการในหลาย ๆ ด้าน ทั้งทางด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ การพัฒนาระบบการบริหารจัดการ การพัฒนาทางด้านคุณภาพวัตถุดิบ ไปจนถึงปัจจัยการผลิตต่าง ๆ โดยให้ความสำคัญในการใช้นวัตกรรมเข้ามาประยุกต์ในกระบวนการต่าง ๆ ในการดำเนินธุรกิจ ให้ตรงกับความต้องการของผู้บริโภคในโลกธุรกิจสมัยใหม่มากขึ้น สิ่งนี้จะช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถนำสินค้าออกสู่ตลาดที่กว้างใหญ่ได้มากขึ้นและไปได้ไกลขึ้น 

.

ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรม ภาคที่ 7 มีความพร้อมสนับสนุนผู้ประกอบการตั้งแต่เริ่มคิด ให้มาคิดร่วมกัน ทำร่วมกัน พัฒนาร่วมกัน จนสุดท้ายไปถึงผลสำเร็จด้วยกัน โดยมีความมุ่งหวังที่จะทำอย่างไรให้ผู้ประกอบการ ปรับให้ได้ เปลี่ยนให้ไว แล้วก็ไปให้เร็ว มองเห็นอนาคตว่าทิศทางเศรษฐกิจ ทิศทางทางการทำธุรกิจ จะปรับ จะเปลี่ยน ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ได้อย่างแม่นยำ และนำพาธุรกิจให้ก้าวเดินไปข้างหน้าได้อย่างเข้มแข็ง อยู่รอดในทุกสถานการณ์

.

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่
ศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 7
เลขที่ 222 หมู่ 24 ถนนคลังอาวุธ ตำบลขามใหญ่ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี 34000
โทร. 045314216
E-mail: ipc7@dip.go.th
Website : https://ipc7.dip.go.th
Facebook: dip.ipc7
Youtube: DIProm Station

สำหรับช่องทาง SME ONE เพิ่มเติม
Facebook: SMEONE
Youtube: SMEONE
Line: @smeone