เคียงเลยมะพร้าวแก้ว

สร้างความแตกต่างด้วยนวัตกรรม

คนที่เคยเดินทางไปท่องเที่ยวที่เชียงคาน จังหวัดเลย โดยเฉพาะกับแก่งคุดคู้ อาจจะคุ้นเคยกับสินค้าที่เป็นของฝากของอย่าง “มะพร้าวแก้ว”  ไม่มีใครรู้ว่ามะพร้าวแก้วที่เชียงคานเริ่มขายมานานขนาดไหน เพราะมะพร้าวก็ไม่ใช่พืชเศรษฐกิจหลักของเชียงคาน แต่ที่แน่ๆ ก็คือ ปัจจุบันมะพร้าวแก้วได้กลายเป็นสินค้าของฝากที่ถูกจดจำในลักษณะที่คล้ายๆ กับสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ของเชียงคานไปเรียบร้อยแล้ว เหมือนกับข้าวหลามหนองมน หรือขนมหม้อแกงเพชรบุรี เมื่อมะพร้าวแก้วเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมก็ย่อมมีคนท้องถิ่นที่มองเห็นโอกาส และกระโดดลงมาแข่งขันกันเป็นจำนวนมาก ผลที่ตามมาก็คือ การแข่งขันสูงขึ้นตามกลไกการตลาด มีกรณีศึกษาที่น่าสนใจเคสหนึ่ง คือ การปรับตัวของ “เคียงเลยมะพร้าวแก้ว” ของคุณธีระวุฒิ ธรรมมาพา ทายาทรุ่นที่ 3 ที่เข้ามารับช่วงต่อธุรกิจครอบครัว ซึ่งคุณธีระวุฒิมีการนำเอานวัตกรรมและความรู้ทางการตลาดสมัยใหม่เข้ามาประยุกต์ใช้กับธุรกิจ เพื่อหลีกเลี่ยง “สงครามราคา”

SME ONE : จุดเริ่มต้นของธุรกิจเคียงเลยมะพร้าวแก้วเกิดขึ้นมาได้อย่างไร

ธีระวุฒิ : ผมรู้จักมะพร้าวแก้วมาตั้งแต่ประมาณ 30 ปีก่อน ตั้งแต่รุ่นปู่กับย่าครับเป็นรุ่นแรกเลย แต่จุดกำเนิดที่ว่าใครที่คิดผลิตเป็นคนแรก ผมไม่ทราบจริงๆ สมัยนั้นหมู่บ้านของเราเป็นเกษตรกรรมหมดเลย เรามีต้นทุนชุมชนเป็นสถานที่ท่องเที่ยวก็คือ แก่งคุดคู้ วันเสาร์อาทิตย์ปู่กับย่าไม่ได้ไปไหน เขาเห็นมะพร้าวที่อยู่หลังบ้านมันเยอะ เมื่อก่อนเป็นสวนมะพร้าว เขาเห็นมันหล่นก็เลยเอามาทำเป็นมะพร้าวเส้นที่เป็นสีๆ 

จุดเริ่มต้นเขาก็ใช้อุปกรณ์ในครัวเรือนหมดเลย เมื่อคือมะพร้าวเส้น ใช้มีดมานั่งซอยเส้นแล้วก็เอาไปขายกับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวแก่งคุดคู้ อ.เชียงคาน พอเพื่อนบ้านเห็นว่าทำแบบนี้แล้วได้ขายของ เขาก็เลยเริ่มมาทำด้วยกัน ผ่านมาหลายปี ต่อมาก็จะเป็นรุ่นของคุณพ่อคุณแม่ผมก็จะมีหน่วยงานเข้ามาเสริม อย่างเช่น สหกรณ์จังหวัด เกษตรอำเภอ หรือว่าหน่วยงานของพัฒนาชุมชน เขาก็บอกว่าถ้าจะทำแบบนี้ทำไมไม่รวมกลุ่มกันเพื่อจะได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานของทางภาครัฐ แต่ก่อนชาวบ้านจะทำแค่มะพร้าวเส้นอย่างเดียว มะพร้าวที่มันอ่อนๆ เขาจะเอาทิ้งกันหมด ไม่รู้จะเอาไปทำอะไรต่อ บางหน่วยงานเขาเห็นก็ช่วยกันคิดพัฒนาต่อยอดว่าจะเอามะพร้าวอ่อนไปทำอะไรดี มันเลยพัฒนามาเป็นมะพร้าวเกรด A เกรด B เกรด A คือมะพร้าวที่นุ่มมาก ซึ่งปัจจุบันขายดีมาก 

หลังจากนั้นเราก็จัดตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนมาตั้งแต่ปี 2546 มีสมาชิกประมาณ 31 ท่าน ตอนนั้นผมยังเรียนอยู่ ยังไม่กลับมา เขาก็ทำกันไปแล้ว ทีนี้พอมาประจบกับเชียงคานมาเปิดเมืองเป็นเมืองท่องเที่ยว สมาชิกในกลุ่มเลยแยกออกไปเปิดเป็นร้านของตัวเอง ปัจจุบันเหลือสมาชิกกลุ่มอยู่ 21 ท่าน รวมผมด้วย ตอนนี้ผมเป็นรองประธานกลุ่ม 

SME ONE : ชื่อเคียงเลยมะพร้าวแก้วมาจากอะไร

ธีระวุฒิ : มาจากอาจารย์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ตั้งให้ ช่วงแรก ๆ ที่เราเริ่มก่อตั้งกลุ่ม เราใช้ชื่อกลุ่มเป็นชื่อแบรนด์ หน่วยงานอื่นก็จะให้เราไปอบรมเกี่ยวกับพวกอาหาร Packaging ผลิตภัณฑ์การผลิตอาหาร เราก็ไปอบรมเป็นอาทิตย์ ทางอาจารย์เขาก็แนะนำว่าสินค้าของเราควรจะมีชื่อแบรนด์ของตัวเองก็เลยตั้งให้ ท่านตั้งชื่อแบรนด์ให้เราว่า เคียงเลย เราขายมะพร้าวแก้วมาตั้งแต่รุ่นคุณตาคุณยาย ตอนแรกขายแบบวิสาหกิจชุมชน แต่เพิ่งจะมาใช้ชื่อเคียงเลย ประมาณปี 2548 

SME ONE : มะพร้าวเป็นพืชท้องถิ่นของจังหวัดเลยใช่หรือไม่ เพราะความเข้าใจของคนทั่วไป มะพร้าวเป็นพืชเศรษฐกิจของในภาคกลาง ตะวันออก ภาคใต้

ธีระวุฒิ : ที่นี่มีปลูกมานานแล้ว มะพร้าวแก้วจริง ๆ แล้วมันเป็นขนมไทยโบราณ สมัยก่อนตัวของเขาจะขูดเป็นฝอย ๆ แล้วปั้นเป็นก้อน แต่เรามาประยุกต์ไม่ทำให้เป็นฝอย ๆ เราจะใช้มีดคมทำให้มันเป็นเส้น ๆ แต่มะพร้าวที่เลยมันไม่ได้เยอะขนาดนั้น พอเราผลิตกันแบบจริงจัง ความต้องการของลูกค้ามันเยอะตอนที่เป็นมะพร้าวเกรด A เกรด B บวกกับร้านค้าเพิ่มขึ้น มีผู้ประกอบการเพิ่มมากขึ้น เราเลยต้องหามะพร้าวจากนอกพื้นที่มา ตอนเริ่มแรกก็มาจาก อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์เพราะว่าอยู่ใกล้สุด ต่อมาไม่พอก็เลยไปหาวัตถุดิบจากภาคกลาง อย่างเช่น นครปฐม สมุทรสาคร

ย่านนั้นเขาจะคัดเกรดมะพร้าว และนิยมเอาแค่น้ำเพื่อเป็นมะพร้าวน้ำหอม เขาก็จะส่งน้ำเข้าโรงงาน เนื้อบางทีก็เยอะมีมากเกินไปขายไม่ทัน เราเลยไปรับเนื้อมะพร้าวจากเขามาด้วย เพราะฉะนั้นมะพร้าวใช้ที่เป็นวัตถุดิบจะมี 2 แบบในตอนนี้ คือ เป็นมะพร้าวแกงต้นสูงๆ ธรรมดา อันนี้ก็คือหาได้จากเขตอำเภอเชียงคาน กับอีกอย่างคือมะพร้าวน้ำหอม ก็มาจากโซนภาคกลาง

SME ONE : มะพร้าว 2 สายพันธุ์มีรสชาติต่างกันอย่างไร

ธีระวุฒิ : ไม่ได้ต่างกันมาก ข้อดีของมะพร้าวแกงคือชิ้นมันจะใหญ่ ข้อดีของมะพร้าวน้ำหอมคือกลิ่นมันจะหอม แต่ข้อเสียก็คือชิ้นเล็ก แต่พอเอามาทำเป็นมะพร้าวแก้ว เทกเจอร์หรือความนุ่มมันเหมือนกัน เพราะว่าเกรด A หรือเกรด B มันคือการคัดแยก เราจะสไลด์ส่วนที่นิ่มที่สุดเป็นเกรด A โดยมะพร้าวเกรด A เกรด B จะเป็นมะพร้าวลูกเดียวกัน แต่มะพร้าวที่เป็นเส้น คือมะพร้าวแก่ เขาจะเอาไปซอยเส้นอย่างเดียวเลย แต่ถ้าเกรด A หรือเกรด B เขาจะเรียกว่าเนื้อมะพร้าว 2 ชั้น เขาจะนำมาสไลด์ส่วนที่ติดกับกะลา ก็จะกลายเป็นเกรด A ไป ส่วนชั้นที่ 2 ก็จะเป็นเกรด B 

ถามว่าราคาเกรด A กับ B ต่างกันเยอะแค่ไหน ถ้าบรรจุภัณฑ์ 500 กรัม ราคาขายเกรด A จะอยู่ที่ 175 บาท ราคาขายเกรด B จะอยู่ที่ 130 บาท ลูกค้าจะชอบกินแบบนิ่ม ส่วนมากลูกค้าเขาจะทานเกรด A หรือว่าลูกค้าที่ทำ OEM กับผมเขาจะขายเกรด A กันหมดเลย เพราะมันขายง่าย มันนิ่มมันอร่อย

SME ONE : ทุกวันนี้รายได้ของ เคียงเลยมะพร้าวแก้ว มาจากช่องทางใดบ้าง

ธีระวุฒิ : มาจากการขายผ่านหน้าร้านประมาณ 30% ช่องทางออนไลน์ประมาณ 20% และมาจากการรับจ้างผลิตหรือ OEM ประมาณ 50% ในส่วนของหน้าร้าน เนื่องจากปัจจุบันมีร้านค้าเพิ่มขึ้นมาอย่างมาก ยอดขายหน้าร้านก็เลยตกลง เราจำเป็นต้องพัฒนาโดยการหาตลาดใหม่ให้ขายได้เพิ่มมากขึ้น เช่น การขายออนไลน์ ซึ่งเราเริ่มขายก่อนช่วง COVID-19 ประมาณ 2 ปี เพื่อเป็นการหารายได้เพิ่ม ข้อดีของตลาดออนไลน์ก็คือ มียอดสั่งซื้อมาจากทั่วประเทศ

SME ONE : เคียงเลยมะพร้าวแก้วมีไปวางจำหน่ายในห้างสรรพสินค้า หรือร้านค้าปลีกบ้างหรือไม่

ธีระวุฒิ : มีครับ จริง ๆ ที่เราเริ่มมีชื่อเสียงมาได้ส่วนหนึ่งก็มาจากเราได้เข้าร่วมกับทางพัฒนาชุมชน เขาก็ไปคัดสรรเป็นสินค้า OTOP โดยเลือกจากสินค้าที่ได้ 5 ดาว เขาจะให้ออกตลาดที่เมืองทอง เมืองทองถือเป็นโอกาสที่ทำให้เราเป็นที่รู้จักเพิ่มขึ้น เพราะจะมีห้างใหญ่ ๆ ที่เขามาเดินดูสินค้า ตอนนั้นก็จะมีห้างในเครือของเซ็นทรัลสนใจจะนำไปวางขายที่ Tops เราก็เลยได้ขายกับเขา แต่เป็นชื่อแบรนด์ของเรา เราเลยเริ่มมีชื่อเสียงจากตรงนั้น

SME ONE : ช่วงวิกฤติ COVID-19 มีวิธีการรักษาหรือประคองธุรกิจอย่างไร

ธีระวุฒิ : ช่วง COVID-19 ร้านค้าปลีกก็ไม่ได้สั่งกับเราเลย เพราะห้างก็ไม่ได้เปิด สถานที่ท่องเที่ยวก็ปิดหมดเลย มะพร้าวที่ต้มไว้แล้ว เราทำไว้ก็ฟรีซดรายไว้ ถ้ามีออเดอร์ก็เอาออกมาเคี่ยว 3-4 นาที ตอน COVID-19 เรามีสต๊อกเหลืออยู่ในตู้แช่ประมาณ 700 กิโล เราก็มาคิดกันว่าทำอย่างไรให้มันขายหมด พอดีผมทำเพจไว้ก่อนช่วง COVID-19 ประมาณ 2 ปี ผมเลยใช้การขายออนไลน์ในช่วง COVID-19 ในความโชคร้ายเราก็โชคดี ตอนเดือนเมษายนช่วง COVID-19 ปีแรก มีรายการอาหารรายการดังอย่าง ครัวคุณต๋อย มาเชิญให้เราไปออกรายการ เราได้เห็นพลังของสื่อ เราก็ขายในเพจอยู่แล้ว พอเราก็ได้ออกรายการนี้ กลายเป็นออเดอร์แบบเยอะมาก จนช่วง COVID-19 เราต้องสั่งมะพร้าวมาผลิตโดยที่ปิดหน้าร้านไว้เลย 

SME ONE : สินค้าท้องถิ่นรายได้ผูกติดกับนักท่องเที่ยว ช่วง Low Season มีวิธีบริหารธุรกิจอย่างไร

ธีระวุฒิ : ถ้าเป็นช่วงท่องเที่ยว เราก็เน้นเสริมสินค้าที่หน้าร้าน เราจะรู้เลยว่าต่อวันวันเราต้องผลิตเท่าไหร่ แต่ช่วง Low Season ส่วนมากจะเป็นช่วงหน้าร้อน เราก็เปลี่ยนการขาย ผมเลยมองว่าการตลาดสำคัญมาก ผมจึงต้องดึงตลาด OEM มาเสริม เพื่อเราจะได้รายได้ประจำและยั่งยืน ไม่ต้องกังวลว่าเราจะขายหน้าร้านได้เท่าไหร่ การบริหารมันง่ายกว่า และการวางแผนผลิตสินค้าก็จะง่ายกว่า แต่หน้าร้านเราก็จะมีให้กับลูกค้าที่เข้ามาหน้าร้าน หน้าร้านไม่มีไม่ได้ เพราะมันเป็นเหมือนบ้านเรา ให้คนมารู้จักเรา ลูกค้าบางท่านมาจากกรุงเทพฯ ที่สั่งออนไลน์กับเรา เขาก็ตามมาหาถึงที่ร้านก็มี

SME ONE : ปัญหาที่เจอในแหล่งท่องเที่ยว พอเป็นสินค้าขึ้นชื่อก็จะมีแบรนด์ออกมาเหมือนกันหมด เคียงเลยมะพร้าวแก้วทำอย่างไรให้เด่นกว่าคู่แข่ง

ธีระวุฒิ : อย่างแรกก็คือ ต้องรักษามาตรฐานสินค้า มะพร้าวแก้วมีวิธีการผลิตหรือขั้นตอนเหมือนกัน แต่ทำไมร้านเราได้ไปออกรายการทีวี ในเมื่อเขาชิมมาทุกร้านแล้ว เขาบอกว่าทำไมร้านเรารสชาติโดดเด่น มันจะมีบางขั้นตอนบางร้านเขาก็ทำไม่เหมือนกัน เช่น ความสะอาด ของเราจะทำข้างในโรงเรือนเลย เราจะไม่เอามาเคี่ยวหน้าบ้านเหมือนให้นักท่องเที่ยวดู เพราะว่ามันมีฝุ่น ของเราความสะอาดต้องมาอันดับ 1 และในกระบวนการเคี่ยวมะพร้าว อันนี้ผมพูดถึงความโดดเด่นของมะพร้าวของเรานะครับ ผมจะเน้นให้คนงานเคี่ยวมะพร้าวจนแห้งตกผลึก เพื่อเวลาที่เอาไปเข้าเครื่องสลัดเกล็ดน้ำตาล ตัวน้ำตาลมันจะหลุดออกเยอะ ทำให้เนื้อมะพร้าวเนื้อนวล แล้วก็มีรสชาติที่กลมกล่อมและหวานน้อย อันนี้คือความโดดเด่น

SME ONE : ที่ผ่านมาเจอปัญหาคู่แข่งขายสินค้าตัดราคาบ้างหรือไม่

ธีระวุฒิ : มีครับ และเป็นประเด็นตอนนี้เลย ทำให้เราต้องมาแข่งกับตัวเอง เพราะเราไปบอกคนอื่นให้ขายราคาเท่าเราไม่ได้ เราเลยมามองตัวเองว่าพร้อมตรงไหน เรามีอะไรที่แกร่งกว่าคนอื่น ผมก็เลยมองการตลาดว่าจากที่ผมขายออนไลน์ในช่วง COVID-19 ช่วงนั้นทุกร้านก็ขายออนไลน์เหมือนกัน แล้วตอนนั้นการขายในเพจมันต้องยิงแอด แล้วร้านที่ขายสินค้าเหมือนกันแข่งกันยิงแอด ค่าแอดมันก็จะเพิ่มขึ้น ค่าโฆษณาที่ผมต้องจ่ายให้ Facebook มันเยอะมาก ก็เลยมาคิดใหม่ว่าเราต้องหาตลาดเพิ่ม 

ผมเลยไปหาลูกค้าแบบ OEM ผมเน้นคนที่ขายออนไลน์แล้วเขาขายเก่ง เขาอยากทำแบรนด์ของตัวเอง เราสามารถขอ อย. ให้เขาได้เลยโดยที่เขาส่งชื่อแบรนด์มาให้เรา เราก็จะขอ อย. ให้ แต่เงื่อนไขคือจะต้องสั่งผลิตกับเราเท่านั้น เพราะสถานที่ผลิตมันเป็นสถานที่ของเราในเลขของ อย. ปัจจุบันหลักๆ ผมก็อยู่ได้ด้วยลูกค้า OEM เลย ทำให้เรามั่นคงและยั่งยืน 

ทำให้เราก็ไม่ต้องห่วงว่าหน้าร้านเราจะไปแข่งราคากับใคร เรามั่นใจว่าสินค้าเราดี ราคาเราไม่จำเป็นต้องลด ก็คือราคามันสมเหตุสมผลอยู่แล้ว ของเขาที่ลดได้ก็เพราะว่าของเขามีข้อด้อย แต่ลูกค้าเขาเป็นคนเลือก ลูกค้าบางคนเขาก็ดูว่าร้านนี้มี อย. ไหม ก็อยู่ที่กลุ่มเป้าหมายของลูกค้าแต่ละท่าน บางท่านเขาไม่ซีเรียสเรื่อง อย. เห็นราคาถูกเขาก็ซื้อ เราเลยได้ฐานลูกค้าที่เป็นระดับกลางขึ้นไปถึงระดับบน

SME ONE : เคียงเลยมะพร้าวแก้วมีส่งสินค้าไปขายต่างประเทศบ้างหรือไม่

ธีระวุฒิ : ตอนนี้กำลังเจรจากันอยู่น่าจะเริ่มที่ตะวันออกกลาง ก่อนหน้านี้ที่ผมบอกว่าต้องแข่งกับตัวเองก็คือ เรามีปัญหาเรื่อง Shelf life (อายุการเก็บรักษา) ของมะพร้าวแก้วที่เราขายกับ Tops ก็คือหมดอายุแค่ 1 เดือน ผมต้องเก็บโจทย์นี้มาพัฒนาเอง โดยมีที่ปรึกษาก็คืออาจารย์จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ด้านเทคโนโลยีอาหาร พอผมมีปัญหาก็โทรไปคุยกับอาจารย์ ตอนนี้ผมก็พัฒนาให้เก็บได้ 3 เดือนแล้วก็กำลังคุยกันอยู่กับลูกค้ารายหนึ่ง เขาจะนำไปส่งที่ตะวันออกกลาง ตอนนี้เขาคิดชื่อแบรนด์อะไรของเขาอยู่ เป็น OEM 

การเพิ่มอายุการเก็บรักษา จาก 1 เดือนเป็น 3 เดือนได้ มาจากกระบวนการผลิตสินค้า และการพัฒนา Packaging ให้สามารถรักษาคุณภาพได้นานขึ้น เริ่มจากวัตถุดิบ กระบวนการผลิตที่สะอาด ผลิตเสร็จแล้วใส่บรรจุภัณฑ์ทันที สมมติว่ามีออเดอร์วันนี้ 200 แพ็ค ผมจะไม่เคี่ยวมะพร้าวไว้ ก็คือจะให้คนงานเคี่ยวไปด้วย คนที่อยู่ในห้องแพ็คก็จะแพ็คไปด้วย ได้มาก็แพ็คใส่ถุงเลย แล้ว Packaging ก็จะเป็นถุงพิเศษ ที่เราทดลองก็จะได้ประมาณ 3 เดือน แต่จริงๆ มันเก็บได้นานกว่านั้น แต่ผมการันตีให้ลูกค้า 3 เดือน ถ้ามีห่อไหนเสียเคลมได้เลย 

SME ONE : ตั้งแต่ทำธุรกิจมา เคยเจอปัญหาไหนที่หนักๆ บ้าง แล้วแก้ปัญาหาอย่างไร

ธีระวุฒิ : เจอหลายเรื่องด้วย ก่อนหน้า COVID-19 ก็จะเป็นเรื่องราคาสินค้า พอร้านเยอะขึ้นก็ตัดราคากันเอง คนที่เขาขายถูกก็ผลิตง่ายๆ เราไม่ต้องลงทุนเยอะแบบเราที่ต้องมีโรงเรือน แล้วการคัดมะพร้าวของเขาก็ไม่คัดดีขนาดเรา เราก็พัฒนาโดยการหาตลาดแบบใหม่คือ ผมก็มาขายออนไลน์ เราจะไม่แก้โดยลดราคาสู้ เพราะผมได้ไปเรียนรู้กับนักการตลาดกรมการพัฒนาชุมชน เขาส่งไปอบรมกับนักการตลาดหลาย ๆ คน เราก็เก็บความรู้ที่ได้จากนักการตลาดทุกท่านนำมาประยุกต์ใช้กับแบรนด์ของเรา 

SME ONE : ปัจจุบันคนเริ่มมีความรู้เริ่มใส่ใจสุขภาพมากขึ้น ส่งผลกับเคียงเลยมะพร้าวแก้วหรือไม่

ธีระวุฒิ : ส่งผลครับ เราปรับตัวมาตั้งแต่ช่วง COVID-19 มีลูกค้าบอกว่าทานมะพร้าวแก้วแล้วมันหวานมาก เราเลยมาปรับสูตรอัตราส่วนให้หวานน้อยลงจนถึงปัจจุบัน ในกระบวนการก็เอาน้ำตาลออกให้เยอะ มะพร้าวของเราจะหวานน้อยที่สุด ถ้าเทียบจาก 100% เคียงเลยมะพร้าวแก้วเราลดความหวานลงมาประมาณ 20% ตอนนี้ยังทำได้แค่นี้ เพราะว่าการต้มมะพร้าวจะต้องใช้อัตราส่วนที่เป็นน้ำตาล ถ้าน้ำตาลไม่พอในมะพร้าว เนื้อมะพร้าวเวลาต้มก็จะเละ มันจะกลายเป็นน้ำเชื่อม 

SME ONE : อยากจะต่อต่อยอดธุรกิจอย่างไร

ธีระวุฒิ : ในส่วนของผมจะมีอยู่ในใจว่าถ้าได้ลูกค้าประมาณนี้ มันจะเกิดความยั่งยืนกับเรา แต่เราก็ไม่ล้าหลัง เราต้องพัฒนาสินค้าไปเรื่อย ๆ ดูว่ามีอะไรใหม่ ๆ ตอนนี้ก็มีพัฒนาสูตรกับมหาลัยราชภัฏเลย เขาจะมาช่วยทำสูตรที่หวานน้อยกว่านี้ โดยเปลี่ยนน้ำตาล ใช้น้ำตาลอีกตัวนึง ตอนนี้ก็เริ่มทดลองกันอยู่

ส่วนเรื่องการพัฒนาไปเป็นสินค้าใหม่ เราเคยลองเอาไปเคลือบช็อกโกแลต แต่มันติดปัญหาเกี่ยวกับเรื่องอายุการเก็บอย่างเดียวเลย ถ้าเอาไปเคลือบช็อกโกแลตจะเสียไวมาก และจะมีกลิ่นหืน ตอนนี้ถ้าผมจะพัฒนาเพิ่มก็เรื่องอายุการเก็บรักษา เรามีโจทย์ว่าถ้าสามารถพัฒนาเรื่องอายุการเก็บได้ถึง 6 เดือน เรื่องตลาดไม่ต้องห่วงเลย มีแต่คนติดต่อมาตลอดเลย เขาพร้อมที่จะสั่งกับเราได้เลย ถามว่าเป็นไปได้ไหมก็คิดว่าเป็นไปได้ เพราะกำลังพัฒนารวมกับอาจารย์เรื่องอายุการเก็บด้วย แต่ทางร้านจะเน้นว่าไม่ใช้สารกันบูด 

SME ONE : จากนี้ต่อไปอะไรคือความท้าทายของเคียงเลยมะพร้าวแก้ว

ธีระวุฒิ : ความท้าทายคือการรักษาคุณภาพของเราให้เหมือนเดิม กระบวนการผลิตแต่ละกระบวนการต้องเหมือนเดิม ต้องควบคุมให้ได้มาตรฐานเท่าเดิม เรื่องนี้ท้าทายมาก มันยากมาก เพราะมันมีหลายส่วนของกระบวนการผลิตมะพร้าวแก้ว ตั้งแต่เราเลือกวัตถุดิบ จนมาถึงขั้นตอนสไลด์ ตอนนี้ยังใช้คนสไลด์อยู่ เลือกเกรด A เกรด B ตรงนี้สำคัญ การเคี่ยวต้องเคี่ยวเป็นสูตรของเรา เคี่ยวให้น้ำตาลตกผลึก มันก็จะมีผลกับตอนที่เรานำมาแพ็ค น้ำตาลมันร้อนเวลาเรานำมาแพ็ค มันก็จะเก็บได้นาน ต้องอยู่ในถุงที่ดี 

SME ONE : อยากให้คุณธีรวุฒิช่วยให้คำแนะนำสำหรับคนที่จะมาเป็นผู้ประกอบการ MSME

ธีระวุฒิ : การที่จะเริ่มธุรกิจส่วนที่สำคัญที่สุด คือเรื่องการตลาด อันดับแรกเราต้องมามองสินค้าตัวเอง มาคิดว่าสินค้าเรามีข้อด้อยตรงไหน แล้วเราก็ต้องแก้ไขปัญหา พอลูกค้าเขาเจอผลิตภัณฑ์ที่ดี เขาก็จะเลือกของเขาเอง คือเราต้องพร้อม เอาง่าย ๆ พร้อมคืออะไร มี Packaging ที่ดี อายุการเก็บรักษาตามที่เขาบอก อันนี้ผมพูดในเชิงอาหารนะ ถ้าเป็นสินค้า OTOP ยิ่งง่ายด้วย

บทสรุป

ความสำเร็จของเคียงเลยมะพร้าวแก้วนั้นมาจากการนำเอาแนวคิดการตลาดสมัยใหม่เข้ามายกระดับจากสินค้าโภคภัณฑ์ (Commodity) OTOP ให้กลายเป็นสินค้าที่มีมูลค่าผ่านคำว่านวัตกรรม ทั้งในส่วนของการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตที่ทำในโรงเรือนแบบปิด ได้มาตรฐาน อย. รวมถึงการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้สามารถยืดอายุการเก็บรักษาสินค้าไว้ได้นานกว่าคู่แข่งในท้องตลาด จนแบรนด์ “เคียงเลยมะพร้าวแก้ว” เป็นที่ยอมรับจากผู้บริโภคทั่วประเทศมาจนถึงปัจจุบัน

Get Well Zone

Refillery Store ร้านค้าที่ไม่มีบรรจุภัณฑ์

Get Well Zone เป็นร้านค้าปลีกเล็ก ๆ ในย่านเอกมัยที่เน้นขายสินค้ากลุ่มผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดในครัวเรือน และผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเส้นผม และร่างกาย ภายใต้แนวคิด Less waste living หรือ การใช้ชีวิตที่ก่อให้เกิดขยะน้อยที่สุด โดยมีคุณหยุย มณีรัตน์ เรืองรัตนนิธิ กับเพื่อนสนิทร่วมหุ้นกันเปิดร้านเมื่อหลายปีก่อน

จุดแตกต่างของ Get Well Zone อยู่ที่การเลีอกสินค้ามาวางจำหน่าย คือจะเน้นคัดเลือกสินค้าที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะสินค้าประเภทรีฟิล และสินค้าปลอดสารเคมี เพื่อเป็นทางเลือกให้กับคนรุ่นใหม่ที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม

แต่เนื่องจากร้านค้าปลีกประเภทนี้เป็นอะไรที่ใหม่มากในประเทศไทย แน่นอนว่าในระยะแรกคุณหยุยต้องใช้เวลาไปกับการสื่อสารแนวคิดใหม่นี้ไปยังกลุ่มเป้าหมาย จนร้านเริ่มที่จะเป็นที่รู้จักมากขึ้น Get Well Zone ก็ต้องมาเจอกับวิกฤต COVID-19 ซึ่งทางร้านได้รับผลกระทบอย่างรุนแรง ชนิดที่ทำให้คุณหยุยเกือบจะถอดใจหลายครั้ง แต่คุณหยุยก็ยังกัดฟันสู้มาจนถึงปัจจุบัน พยายามของคุณหยุยมาจากเหตุผลเดียว คืออยากเห็นโลกใบนี้ดีขึ้นจากความร่วมมือของทุกคน

SME ONE : จุดเริ่มต้นของ Get Well Zone เกิดขึ้นมาได้อย่างไร

มณีรัตน์ : Get Well Zone เปิดบริการช่วงปี 2019 ประมาณเดือนพฤษภาคม ตอนนั้นจริง ๆ ทำกับเพื่อนอีกคนชื่อตูน เหตุผลที่เราเริ่มเปิดธุรกิจนี้ขึ้นมาเพราะว่าตอนนั้นกระแสโลกร้อน และสิ่งแวดล้อมมาแรง ถามว่าเราเปิดตามกระแสหรือเปล่า จริง ๆ มันก็ไม่ทั้งหมด เนื่องจากก่อนหน้านี้หยุยทำงานประจำมาก่อน แล้วก็เป็นจังหวะที่ออกจากงานพอดีช่วงประมาณต้นปี 2019 ส่วนตูนเขาเป็นแม่บ้านแล้วเขาก็กำลังมองหาธุรกิจสักอย่างที่เคยคุยกันว่าอยากทำด้วยกันมานานแล้ว พอหยุยออกจากงานก็เลยมาคุยกันว่าตอนนี้เราพร้อมที่จะทำธุรกิจด้วยกัน

เราเลยมาดูว่าเราชอบอะไรกัน ความชอบที่ว่าก็คือ ตอนนั้นเรารู้สึกว่าเราเป็นคนที่ค่อนข้างรู้สึก Concern กับเรื่องของขยะที่เราพบเห็นในแต่ละวัน ไม่ว่าจะเป็นพวกถุงพลาสติก ขวดน้ำ อะไรแบบนี้ เพราะฉะนั้นชีวิตประจำวันของเรา เราจะพกพวกกระบอกน้ำ พวกถุงผ้ากันอยู่แล้ว บวกกับว่าช่วงนั้นเรื่องขยะค่อนข้างมาแรง เราก็เลยคิดว่ามันมีธุรกิจอะไรที่สามารถตอบโจทย์ตรงนี้ได้

แล้วช่วงนั้นมันจะมีเทรนด์เรื่องของร้านรีฟิล เราก็รู้สึกว่าธุรกิจนี้น่าสนใจก็เริ่มศึกษาว่าร้านรีฟิล หรือว่าร้านที่ลดขยะประเภทบรรจุภัณฑ์มีร้านไหนบ้าง ก็ไปตามดูข้อมูล ไปตามร้านต่าง ๆ เหมือนไปสำรวจตลาด แล้วก็ไปศึกษา ไปพูดคุยกับเจ้าของร้านที่เขาเคยเปิดมาก่อน แล้วก็ตัดสินใจเปิดร้านรีฟิล 

อันนี้ก็เป็นที่มาของการเปิดร้าน Get Well Zone คือเรารู้สึกว่าเราอยากจะทำอะไรสักอย่างให้เป็นพื้นที่ให้คนที่มีแนวคิดเดียวกับเรา รู้สึก Concern เหมือนกันมาใช้บริการตรงนี้ได้ และเรารู้สึกว่าร้านแบบนี้ตอนนั้นยังมีน้อย ถ้าเราเปิดร้านลักษณะนี้ขึ้นมาก็น่าจะช่วยซัพพอร์ต หรือว่าช่วยเป็นอีกหนึ่งช่องทางให้คนที่อยากจะลดขยะประเภทบรรจุภัณฑ์ได้มาใช้บริการตรงนี้ด้วย

SME ONE : จากวันที่เริ่มคิดจนมาเปิดร้านใช้เวลาประมาณกี่เดือน

มณีรัตน์ : หยุยออกจากงานประจำเดือนมีนาคม เดือนเมษายนก็ตัดสินใจเปิดเลย คือตัดสินใจว่าจะทำไม่นาน แต่ว่าระหว่างที่ตัดสินใจทำเราก็ไปเซอร์เวย์ ไปตามตลาด Market ต่าง ๆ ไปหาผลิตภัณฑ์ ด้วยความที่ตูนเขาเป็นแม่บ้านมาก่อน เขาก็มีลูกมีสามี เขาจะพิถีพิถันในเรื่องของการหา Product ที่ดีต่อครอบครัวเขา คือไม่มีสารเคมี ใช้แล้วไม่แพ้ หน้าที่ของการหาผลิตภัณฑ์ก็จะเป็นตูน ส่วนหยุยทำงานด้าน Production มาก่อนจะมีความถนัดในเรื่องของการทำโซเชียล ทำ Content เราก็จะแบ่งหน้าที่กัน 

ณ ตอนนั้นเราก็เริ่มเก็บข้อมูล เริ่มหาผลิตภัณฑ์ แล้วก็เริ่มทำ Content โปรโมทตามสื่อโซเชียล คือ Facebook เราเริ่มทำมาเรื่อย ๆ จนเป็นรูปเป็นร่าง ก็คือตอนได้พื้นที่ตรงเอกมัย 24 ก็เริ่มตกแต่ง ได้เปิดจริง ๆ เดือนพฤษภาคม แบบ Soft Opening แล้วก็ค่อย ๆ ทำมาเรื่อย ๆ จนถึงตอนนี้

SME ONE : ตอนเปิดร้าน Get Well Zone หาสินค้าจากแหล่งไหน มี Contact อยู่แล้ว หรือว่าอย่างไร

มณีรัตน์ : เริ่มแรกเลยก็ไม่ได้มี Contact ส่วนตัวอะไร แต่ตูนเขาจะมี Product ที่เขาใช้ประจำอยู่แล้ว ของที่ใช้ก็จะเป็นผลิตภัณฑ์ SMEs ที่ไม่ใช่มาจากบริษัทใหญ่ ๆ คือเป็นแบรนด์เล็ก ๆ เป็นตัวบุคคลที่เขาผลิตน้ำยาทำความสะอาด แชมพู สบู่ ฯลฯ อันดับแรกก็คือตูนเขาใช้ก่อน เขาก็จะเลือก Product ตรงนั้นมาจำหน่าย แต่ทีนี้ในการที่จะนำมาจำหน่าย เราต้องไปคุยกับเจ้าของ Product ก่อนว่าเขายินดีที่จะให้เรานำมาจำหน่ายในลักษณะแบบรีฟิลหรือไม่ เพราะว่าการที่เอาสินค้าเขามารีฟิล มันเป็นการเหมือน Repackage ซึ่งมันจะมีในเรื่องของความปลอดภัยในเรื่องของการบรรจุใหม่

ถ้าเกิดเจ้าของ Product เขาอนุญาต เราก็นำมาจำหน่าย แต่ถ้าเกิดเขาไม่อนุญาตก็ไม่เป็นไร เราก็หา Product ใหม่ ๆ ไป Product แรก ๆ ของร้านส่วนใหญ่จะเป็นของที่ตูนใช้มาก่อน แล้วหลังจากนั้นเราก็จะไปเดินตามพวก Green Market ช่วงปลายปี 2018 - 2019 Green Market ค่อนข้างเฟื่องฟู ตอนนั้นไม่ว่าจะที่ไหน ตลาดไหนก็ต้องมี Concept ในเรื่องของ Green Market คือ เรื่องของลดขยะ มีพวกสินค้าที่ใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม ที่ไม่มีสารเคมี ไม่ได้ทดลองในสัตว์ เราก็จะไปดูว่า Product ไหนน่าสนใจก็ดีลมาจำหน่าย

นอกจากนี้เรายังไปดูตามร้านรีฟิลที่เปิดมาก่อนหน้านี้ ว่ามี Product อะไรที่น่าสนใจ เราก็ลองนำมาใช้ ถ้าเกิดเรารู้สึกโอเค เราก็ติดต่อเจ้าของ Product เขาก็ยินดีให้เรามาจำหน่าย อันนี้ก็จะเป็นในเรื่องของเริ่มต้นของการหาProduct มาที่ร้าน

ปัจจุบันเรามีสินค้าอยู่ 2 หมวดหลัก ๆ คือ สินค้าครัวเรือนที่ใช้ในชีวิตประจำวันทั่ว ๆ ไป เช่น น้ำยาถูพื้น น้ำยาล้างจ้าน น้ำยาซักผ้า ทำความสะอาด แล้วก็มีสินค้ากลุ่มสกินแคร์ บอดี้แคร์ เช่น แชมพู สบู่ ยาสีฟัน ฯลฯ

SME ONE : สินค้ากลุ่มไหนขายดีกว่ากัน

มณีรัตน์ : กลุ่ม Household หรือผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดบ้านขายดีกว่า เนื่องจากว่าเป็นของที่มันใช้ง่าย แล้วก็ราคาไม่ได้สูงมาก พวกสกินแคร์ต้องยอมรับว่าราคาค่อนข้างสูงในระดับหนึ่ง แล้วก็คนไม่ได้ใช้เปลืองหรือว่าบ่อยเท่ากับพวกน้ำยาใช้ภายในบ้าน

SME ONE : มองเทรนด์เรื่องสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันเป็นอย่างไร คนเปิดรับแค่ไหน

มณีรัตน์ : ณ ตอนนี้ต้องยอมรับว่าเป็นเทรนด์ที่คนให้ความสนใจเยอะ เพราะความแปรปรวนต่าง ๆ ทั้งสภาพภูมิอากาศ ไม่ว่าจะเป็นอากาศร้อน ฝนตกผิดฤดูอะไรอย่างนี้ มันทำให้คนเริ่ม Concern กับเรื่องพวกนี้มากขึ้น แล้วก็บวกกับอากาศที่ไม่บริสุทธิ์ คนก็รู้สึกว่าจะต้องหา Product อะไรที่ดีต่อตัวเอง ลดเคมีให้มากที่สุด เพราะว่าถ้าพูดถึง Product เก่า ๆ ก่อนหน้านี้ที่เราใช้กันทั่ว ๆ ไป เคมีมันค่อนข้างเยอะ ถ้าเกิดว่าเรายังใช้ตรงนี้ มันก็เหมือนสะสมกับเราไปเรื่อย ๆ คนก็จะเริ่มมองหา Product ที่ Low Chemical เพื่อที่จะลดความเสี่ยงต่าง ๆ ให้ได้มากที่สุด จริง ๆ แล้วเทรนด์พวกนี้บูมมาตั้งแต่ปี 2019 แล้ว แต่พอ COVID-19 เข้ามา มันทำให้กระแสตกลงไป 2-3 ปี จนตอนนี้ COVID-19 ไปแล้วก็เลยกลับมาบูมเหมือนเดิม

SME ONE : สินค้าปลอดสาร สินค้าออร์แกนิกเหล่านี้ราคาสูงกว่าสินค้าทั่วไป คนยอมจ่ายเพิ่มตรงนี้หรือไม่

มณีรัตน์ : ตรงนี้ทำให้กลุ่มเป้าหมายของร้านเป็นกลุ่มคนที่มีกำลังซื้อ ร้านเราเลยจับกลุ่ม Niche คือเป็นเฉพาะบุคคลที่เขาสนใจเรื่องพวกนี้เป็นอันดับแรก แล้วก็มีกำลังจับจ่าย Product เหล่านี้ เพราะฉะนั้นถ้าเราจะไปเทียบกับร้านสะดวกซื้อทั่ว ๆ ไปที่มีน้ำยาราคาไม่แพงมาก มันคนละกลุ่มอย่างชัดเจน

ร้านของเราโชคดีที่อยู่ในย่านเอกมัย มีคนต่างชาติมาอาศัยในย่านนี้เยอะ ทำให้ลูกค้าของร้าน Get Well Zone 80% เป็นกลุ่มลูกค้าต่างประเทศที่เขามีกำลังจับจ่าย และเขาเข้าใจเรื่องพวกนี้ว่าทำไมเขาจะต้องเอาขวดมาเติมน้ำยา บางคนที่เอาขวดมาเติมน้ำยา ไม่ใช่ว่าเขาอยากจะใช้ Product แค่ Low Chemical แต่ว่าเขาอยากที่จะลดขยะ กับกลุ่มคนที่มาซื้อสินค้าที่ร้านก็จะเป็นกลุ่มที่เขาอยากจะได้ Product ที่ดีต่อตัวเขา ก็คือเป็น Homemade Handmade ทำเอง No Chemical

ร้านเราจริงๆ ไม่ถึงกับติด BTS ซะทีเดียว คือพอลงจาก BTS ต้องต่อรถมาอีกประมาณ 1 กิโลเมตร ซึ่งมันก็ไม่ได้ถึงกับสะดวกสบายขนาดที่ว่าลงสถานีมาแล้วเจอเลย แต่เราก็ยังมีลูกค้าที่มาจาก Emporium มาจากโซนสาทรที่นั่ง BTS มา

SME ONE : ช่วงเริ่มต้นทำธุรกิจ Get Well Zone เจอปัญหาอะไรบ้าง แล้วแก้ปัญหาอย่างไร

มณีรัตน์ : ถ้าย้อนไปตอนเปิดธุรกิจใหม่ๆ ต้องยอมรับว่าร้านรีฟิลเป็นอะไรที่ค่อนข้างใหม่ ถึงแม้ว่าจะมีบางร้านที่เขาเปิดมาแล้วก็ตาม ยกตัวอย่าง เช่น ร้าน Refill Station ซึ่งต้องบอกว่าร้านนี้เป็นร้านแรก ๆ เลยที่เปิดในประเทศไทยว่าเป็นร้านแบบรีฟิล จริง ๆ ก่อนที่ร้านเราจะเปิดตอนปี 2019 เขาเปิดมาแล้ว 3 ปี ซึ่งเราก็ไม่รู้จักร้านเขาเลย แต่พอปี 2019 เทรนด์มันเริ่มมา คนก็เริ่มสนใจร้านลักษณะนี้ เราก็เลยรู้สึกว่าอันนี้มันน่าสนใจ คือเราเริ่มจากความสนใจ เราเลยเปิดร้านลักษณะนี้ เราเลยเข้าใจว่ามันเป็นอย่างไร แต่กับคนทั่วไปที่เขาไม่เข้าใจ เวลาที่เขามาใช้บริการที่ร้าน เขาจะเกิดคำถามเยอะแยะมากมาย บางคนเขาไม่เข้าใจว่าร้านนี้คือร้านอะไร เข้ามาทำไมถึงมีแกลลอนวาง แล้วจะใช้บริการอย่างไร

เพราะฉะนั้นช่วงแรกที่เปิดร้านก็จะเป็นลักษณะเหมือนร้านเราเป็นแหล่งเรียนรู้มากกว่า คือคนเขาสนใจแล้วก็อยากจะมาดูว่าเป็นอย่างไร เราเน้นให้ข้อมูลมากกว่าที่จะขายด้วยซ้ำ ถ้าพูดถึงตอนเปิดร้านใหม่ ๆ แทบขายไม่ได้เลย หรือว่าขายได้ก็แค่คนที่มาเพื่อที่อยากรู้ว่าร้านมันเป็นอย่างไร แล้วก็มาซื้อน้ำยากลับไป ครั้งเดียวจบ อันนี้คือแรก ๆ แต่ว่าเราก็จะมีลูกค้ากลุ่มต่างชาติที่เขาคุ้นเคยกับเรื่องพวกนี้ กับร้านลักษณะนี้ในบ้านเขา พอเขาเห็นว่าร้านเราเป็นอย่างไร เขาก็จะมาซื้อน้ำยา 

แต่ด้วยตอนที่เปิดร้านใหม่ ๆ Product เรามันไม่ได้เยอะ มี Product ละ 1 อย่าง เพราะฉะนั้นตัวเลือกมันน้อย มันก็เลยทำให้การจำหน่ายมันก็ไม่ได้แบบว่าขายดีอะไรมากขนาดนั้น เพราะฉะนั้นอุปสรรคแรกของการเปิดร้านแรก ๆ ก็คือการให้ข้อมูลคนที่ไม่รู้จักธุรกิจนี้มากกว่า คือต้องสร้างความเข้าใจให้เขามากกว่าการจำหน่ายด้วยซ้ำไป

ปัจจุบันเรามีไลน์สินค้าเยอะขึ้น แต่ว่าบางตัวที่เราจำหน่ายแล้วขายไม่ดี เราก็ไม่ได้เอามาจำหน่ายต่อ เพราะฉะนั้นตัวที่ขายแรก ๆ บางตัวก็ไม่ได้ขายตอนนี้ แต่ว่าบางตัวที่แบบลูกค้ามาแล้วเขาก็ถามหา เราก็จะไปหามาจำหน่าย เพราะฉะนั้นตัว Product ก็จะเพิ่มมากกว่าเดิมประมาณสัก 30-40% แต่ก็ไม่ได้เยอะมาก เพราะว่าด้วยความที่มันเป็นลักษณะของการรีฟิล การที่เราถือตัว Product จำนวนมากจะทำให้ตัวสินค้าถูกระบายได้น้อย 

ร้านเราเลยต้องเน้นตัวที่ขายดีที่สุดจริง ๆ แล้วก็ตัวที่มันตอบโจทย์คนที่เขาตั้งใจมาซื้อ อย่างตัว Low Chemical ราคาไม่ได้สูงมาก คือเจ้าของ Product บางตัว เขาจำหน่ายด้วยตัวเขาอยู่แล้ว เขาจะมีกลุ่มลูกค้าที่ติดตาม Product เขาอยู่แล้ว เพราะฉะนั้นคนที่มาซื้อส่วนมาก เขาก็จะตาม Product นี้มา

SME ONE : ช่วง COVID-19 Get Well Zone ได้รับผลกระทบมากน้อยเพียงใด และแก้ปัญหาเฉพาะหน้าอย่างไร

มณีรัตน์ : ต้องบอกว่าได้รับผลกระทบมากพอสมควร เพราะว่าด้วยความที่เราเป็นร้านแบบรีฟิล ถ้าพูดถึงความ Hygiene มันเทียบไม่ได้กับ Product ที่จำหน่ายเป็นขวดที่มีการซีลขวดพลาสติก ป้องกันเชื้อโรคอะไรอย่างนี้ การรีฟิล คือการเอาขวดที่ใช้แล้วมาเติมน้ำยาแล้วเอากลับไปใช้ ตอน COVID-19 ระบาดมันไม่มีใครที่เขากล้าเอาขวดมาเติมน้ำยาหรอก เพราะฉะนั้นธุรกิจรีฟิล ณ ตอนนั้นต้องบอกได้เลยว่ามันเป็นช่วงต่ำสุด ซบเซาที่สุด เนื่องจากคนไม่กล้าออกจากบ้าน คนไม่กล้ามา ส่วนคนที่ใช้บริการอยู่ก็ยังมี แต่ไม่ได้เยอะมาก

คนที่เขามาใช้บริการจะเป็นคนที่เขาไม่ได้กังวลมาก แต่ตอนนั้นเรื่องพวกนี้มัน Sensitive ถึงบางคนเขาไม่กังวล แต่เราในฐานะร้านค้า เราก็รู้สึกว่ามันไม่ปลอดภัย เราก็มีช่วงหนึ่งเราปิดร้านไปประมาณ 1 เดือน ปรากฏว่าพอปิดไปแล้ว ตัวน้ำยารีฟิลในแกลลอนมันไม่ได้มีการหมุนเวียนของอากาศ มันก็ทำให้น้ำยามันเริ่มเสื่อมคุณภาพ เราก็เลยตัดสินใจเปิดแบบเปิดร้านปกติ แต่ว่าก็จะจำกัดจำนวนคนที่เข้ามา แล้วก็จะเน้นขายออนไลน์ เน้นขายของพวกของใช้ทั่ว ๆ ไปมากกว่า

COVID-19 มันมาเป็นระลอก ระลอกแรกเราก็คิดว่าโอเค จบแล้ว เดี๋ยวมันก็ผ่านไป พอระลอก 2, 3 มาปุ๊บ เราก็เริ่มหาทางออกใหม่ ก็คือตอนนั้น ช่วงระบาดรอบ 2 เรามีการย้ายพื้นที่ ก่อนหน้านี้ร้านเราอยู่ตรงเอกมัย 24 เราย้ายมาเอกมัย 26 ที่ย้ายเพราะสัญญาเช่าที่เก่าจะครบแล้ว แต่ใจเรายังอยากทำอยู่ เรารู้สึกว่าธุรกิจนี้มันไปต่อได้ แต่ว่าเราจะไปต่อไหวไหม ตอนนั้นมันก็เป็นเหมือนแรงฮึดสุดท้ายเหมือนกัน

คือจริง ๆ ตอนที่สัญญาเช่าร้านเก่าหมด ถ้าเราตัดสินใจจะเลิกทำ ณ ตอนนั้นก็จบ มันก็จะไม่มีร้าน Get Well Zone อีกต่อไป แต่ส่วนตัวหยุยรู้สึกว่ามันยังไปต่อได้ ตอนนั้นก็ถามใจตัวเองว่าอยากทำไหม คำตอบ ก็คือเราอยากทำ แต่มันจะไปต่อได้หรือเปล่าก็ต้องใช้คำว่าวัดใจล้วน ๆ บวกกับช่วงนั้นพาร์ทเนอร์อีกคน คือตูน เขามีครอบครัวที่ต้องดูแลอยู่ก็คุยกัน ตูนบอกเขาไม่ไปต่อ เราก็เลยตัดสินใจ เราย้ายพื้นที่จากเอกมัย 24 มาอยู่ตรงซอยข้าง ๆ กัน

SME ONE : ตอนนี้ทำคนเดียว ยังไม่มีหุ้นส่วนเพิ่มใช่หรือไม่

มณีรัตน์ : ตอนนี้ทำอยู่คนเดียว แต่ว่าพอมาทำตรงนี้ ถามว่ามันขายได้ดีไหม มันก็ไม่ได้ดีมาก เราก็เลยคิดไปว่ามันจะต้องมีอีกธุรกิจหนึ่งที่มาซัพพอร์ตกัน ก็คือร้านอาหาร ตอนนี้หยุยก็เลยมีอีกธุรกิจ คือทำร้านอาหารอยู่ในตึกเดียวกัน แต่คนละพื้นที่ แต่ถามว่าธุรกิจร้านอาหารมันก็ไม่ได้เกี่ยวอะไรกับร้าน Get Well Zone แต่ตอนนั้นถ้าเราทำร้านเดียว เราไม่สามารถที่จะมีเงินทุนมาทำให้ร้านนี้ให้อยู่ต่อไปได้ คือใจเราอยากให้มีร้านนี้ต่อ แต่เราต้องหาเงิน เราก็เลยต้องเปิดร้านอาหาร ซึ่งร้านอาหารตรงนี้ก็ทำกับแฟน แฟนเป็นคนทำแล้วเราเป็นคนดูแล

ณ วันนี้ที่ร้านอยู่ได้ก็เพราะว่ามีร้านอาหาร มีเงินหมุนเวียนจากร้านอาหารมาซัพพอร์ตร้าน ถ้าเกิดจะถามถึงคำถามถัดไปว่าร้าน Get Well Zone ทำกำไรไหม ณ ตอนนี้มันยังไม่ได้ทำกำไร เพราะว่ามันถูก COVID-19 ดูดเงินไปเป็นปี ๆ เราจะต้องหาเงินมาจ่ายค่าเช่า แล้วก็ลูกค้าก็ไม่ได้แบบเฟื่องฟูมาก แต่ว่าก็ยังมีกลุ่มลูกค้าเดิมตั้งแต่ Gen แรกของร้านที่มาใช้บริการ

ตอนนี้เรียกว่า Get Well Zone กำลังฟื้นตัวก็ไม่ผิด เราเปิดกลางปี 2019 ก่อน COVID-19 ครึ่งปี ซึ่ง 2-3 เดือนแรกของการเปิดร้าน ไม่ต้องพูดถึงกำไรเลย มันไม่ได้ดีขนาดนั้น ร้านเราเริ่มมีเงินเข้ามาแต่ก็ยังไม่อยากให้เรียกว่ากำไร เพราะว่าเงินที่เราลงทุนไปตอนแรกเรายังไม่ได้คืน แต่ว่าก็ถือว่าเริ่มจำหน่ายของได้ เริ่มมีคนรู้จัก แล้วก็เริ่มไปออกตามพวก Green Market ก็เริ่มมีเงินเข้ามา แต่ยังไม่ถึงขั้นมีกำไรที่จะแบบไปหักลบกับเงินลงทุนมาก่อนหน้านี้ได้ แต่ว่าพอเรามาทำร้านอาหาร ร้าน Get Well Zone ก็อยู่ได้แต่เรายังไม่ได้มีเวลาที่จะไปพัฒนามันต่อเท่านั้นเอง

SME ONE : วางอนาคตของ Get Well Zone ไว้อย่างไร อยากจะต่อยอดธุรกิจอย่างไร

มณีรัตน์ :  Get Well Zone ในส่วนของ Concept ร้าน เราจะต้องทำให้มีคนรู้จักให้มากขึ้น เพื่อที่จะมาใช้บริการ คือเป้าหมายเรา เราก็ยังยืนยันว่าเรายังอยากให้ทุกคนมา Concern และหันมาใส่ใจเรื่องพวกนี้ คือเวลาลูกค้ามาใช้บริการที่ร้าน ถ้าบางคนเขาสนใจ เขาจะมาพูดคุย เราเป็นเหมือนคล้าย ๆ วิทยากรย่อม ๆ มาให้ข้อมูลว่าการที่คุณมาเติมน้ำยาอย่างนี้ หรือว่าการที่คุณมาแยกขยะ เรารู้สึกว่าร้านเราเป็นมากกว่าการที่มาขายของอย่างเดียว เราอยากให้คนที่มีความคิดแนวเดียวกันมาเจอกัน มาคุยกัน มาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันมากกว่า

ด้วยความที่ร้านยังมีพื้นที่เหลืออยู่อีกประมาณ 1 ล็อก ก็กำลังคิดว่าจะทำเป็นเหมือนคาเฟ่เล็กๆ อันนี้เป็นแผนที่คุยกันไว้ว่าจะทำประมาณกลางปีนี้ คือจะเป็นพื้นที่เล็ก ๆ ให้คนเข้ามาแล้วมีพื้นที่มานั่งพักผ่อนหย่อนใจ มาใช้บริการ แล้วก็เพิ่ม Traffic มากขึ้น 

คือต้องบอกว่าทำร้านอาหาร ถ้านึกออกมันวุ่นวายมาก ถ้าเทียบความวุ่นวายกับร้าน Get Well Zone ร้านอาหารวุ่นวายกว่ามาก เพราะมันมี Detail มาก ๆ แต่ตอนนี้เราเริ่มอยู่ตัว เริ่ม Setup คนได้ เริ่มวางระบบร้านอาหารได้ จนตอนนี้เริ่มมีเวลาให้กับร้านตรงนี้ ร้าน Get Well Zone แล้ว เราก็เลยมองว่าตอนนี้เราได้เวลากลับมาพัฒนาร้าน Get Well Zone ให้คนรู้จักมากขึ้น เพิ่มไลน์ Product ให้มากขึ้น แล้วก็หากิจกรรมอะไรให้คนมาใช้บริการตรงนี้มากขึ้น 

เพราะก่อนหน้านี้คนค่อนข้างสนใจที่จะมาทำ Workshop อะไรต่าง ๆ แต่เราไม่มีเวลาที่จะมาจัดการ เพราะเราไม่มีคน เราก็คิดว่าอนาคตเราก็อยากจะทำพื้นที่ตรงนี้ให้มันตาม Concept ที่เราตั้งไว้ Get Well Zone มันมาจากคำว่า Get Well ขอให้คุณหายไว ๆ ก็คืออยากให้โลกนี้มันดีขึ้นไว ๆ แล้ว Zone มันก็จะเป็น Space หนึ่ง เพราะฉะนั้น Concept ของ Get Well Zone ก็คือเป็นพื้นที่พื้นเล็ก ๆ ที่หนึ่งที่จะทำให้โลกนี้มันดีขึ้น เรายังยืนยัน Concept ตรงนี้อยู่ว่าเราอยากจะเป็นพื้นที่เล็ก ๆ ในใจกลางเมืองตรงนี้ให้คนคิดถึงถ้าอยากจะทำอะไรสักอย่างให้โลกมันดีขึ้น คือเป้าหมายเราอยากจะสร้างเป็น Community เล็ก ๆ สำหรับคนที่มีความคิดเดียวกันก็คือแคร์เรื่องสิ่งแวดล้อม

SME ONE : จากนี้ต่อไปอะไรคือความท้าทายของ Get Well Zone

มณีรัตน์ : ความท้าทายก็คือเราจะดูแลทั้งร้านอาหารแล้วก็ร้านรักษ์โลกให้มันไปด้วยกันได้อย่างไร ถ้าพูดถึงร้านอาหารมันค่อนข้าง Contrast กับร้าน Get Well Zone 100% เลยก็ว่าได้ คือต้องบอกว่า Get Well Zone กลุ่มคนที่มาใช้บริการจะเป็นกลุ่มที่เขา Concern เรื่องสิ่งแวดล้อม เขาจะเอาขวดเอาถุงอะไรอย่างนี้มาเอง เขาจะไม่ถามหา Packaging อะไรให้มันมากมาย มันขัดกับเรื่องของร้านอาหาร ที่มันมีแต่เรื่องของ Package เต็มไปหมด

ทุกวันนี้ร้านอาหารที่ทำอยู่ หยุยมีหน้าที่ในเรื่องของการคัดแยกขยะเป็นหลัก แล้วก็พยายามที่จะรับขยะส่งต่อไปรีไซเคิล แต่ทีนี้ต่อไปหยุยอยากให้ร้านอาหารอย่างน้อยคนที่มาใช้บริการเริ่มมีความคิดเดียวกัน เริ่ม Concern เรื่องพวกนี้ ไม่มากก็น้อย

ร้านอาหารที่เราทำเป็นร้านส้มตำ แล้วก็เป็นพวกแจ่วฮ้อน เป็นร้านอาหารอีสาน ซึ่งกลุ่มเป้าหมายของร้านเป็นคนละกลุ่มกับร้านรักษ์โลก คือเป็นพนักงานออฟฟิศที่อยู่แถว ๆ นี้เข้ามาใช้บริการ เพราะฉะนั้นคนเหล่านี้จะเน้นเรื่องความรวดเร็ว เน้นความสะดวกสบายเป็นหลัก คือมาถึงแล้วก็สั่งอาหารหรือว่าใส่ถุงกลับบ้านอะไรอย่างนี้ คือต้องยอมรับว่าที่ร้านก็ยังมีการใส่ถุงกลับบ้าน แต่เราจะทำอย่างไรให้คนเข้าใจว่าถุงพลาสติกที่คุณรับไป คุณสามารถที่จะรักษ์โลกได้ด้วยการที่คุณเอากลับมาใช้ซ้ำ หรือว่ามีการส่งไปรีไซเคิล

พูดจริง ๆ หยุยทำร้าน Get Well Zone มา 4 ปี เราก็รู้สึกว่าจริง ๆ แล้วปัญหาของขยะหรือว่าปัญหาสิ่งแวดล้อมต่างๆ มันไม่ได้มาจาก Package เลย ถ้าคนหรือว่าผู้บริโภคมีการแยกขยะ เพราะว่าทุกวันนี้หยุยรับพลาสติกมาจำนวนมาก แต่หยุยมีการทำความสะอาด หรือว่ามีการนำมาใช้ซ้ำ หรือว่านำไปรีไซเคิล ขยะที่เกิดจากเราแต่ละวันมันน้อยมาก 

เพราะฉะนั้นประเด็นสำคัญ ก็คือเราอยากจะให้คนเข้าใจว่าขยะหรือว่า Pollution ต่าง ๆ มันเกิดจากตัวผู้บริโภคเอง ไม่อยากให้ไปโทษผู้ผลิต ผู้บริโภคเองนี่แหละที่เป็นตัวแปรสำคัญในการที่จะทำให้โลกนี้มันดีขึ้นได้อย่างไร ก็คือคุณต้องมีการจัดการขยะหรือว่าการที่บริโภคไม่ได้เหลือทิ้งเหลือขว้าง ทำให้เกิด Waste จำนวนมาก

อันนี้ก็คือเป็นสิ่งที่เราเฝ้าใฝ่ฝันว่าเราอยากจะทำให้ได้ซึ่งมันยาก เราต้องค่อย ๆ ปลูกฝังเข้าไปทีละนิด ๆ คงไม่ได้แบบทำทันทีเปรี้ยงทั้งหมด เพราะตอนเปิดร้านอาหารใหม่ ๆ หยุยเป็นสายสิ่งแวดล้อม เราก็บอกไม่ได้ ห้ามใช้หลอด ห้ามนู่นนี่นั่น ปรากฏว่าพอทำจริง ๆ มันทำไม่ได้ ลูกค้ายังต้องถามหาหลอดพลาสติกในการดื่มน้ำ จะไปใช้หลอดไม้ไผ่ก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้นเราก็ต้องหาออกใหม่ ใช้หลอดพลาสติกในร้านได้ก็จริง แต่หลอดพลาสติกเหล่านี้ เราต้องนำไปรีไซเคิลได้ แค่มีการแยกขยะภายในร้านอย่างจริงจัง เราก็ค่อย ๆ Input เรื่องพวกนี้ให้กับลูกค้าได้เข้าใจว่าพวกนี้มันเกิด Pollution อย่างไร ค่อย ๆ แทรกเข้าไปแทนที่จะแบบไปทำตู้มเดียว แล้วคนก็แบบไม่เข้าใจเรื่องพวกนี้ เขาก็จะไม่เข้าใจอยู่ดี

SME ONE : อยากให้คุณมณีรัตน์ให้คำแนะนำคนที่อยากจะเริ่มทำธุรกิจแบบ SMEs

มณีรัตน์ : บอกตรง ๆ ว่าหยุยเป็นนักธุรกิจมือใหม่มาก ๆ ก่อนหน้านี้หยุยเป็นพนักงานออฟฟิศมา 20 ปี เพิ่งจะมาทำธุรกิจนี้คือครั้งแรกในชีวิต ต้องบอกว่าทำด้วยใจล้วนๆ คือเป็นแนวติสท์ แต่ทีนี้ถ้าถามว่าในมุมมองของหยุย การที่จะทำธุรกิจอะไรให้รอด คุณต้องให้ใจกับมันก่อน ใจ คือความตั้งใจที่จะทำ แล้วก็รู้สึกว่าธุรกิจที่คุณอยากทำ คุณอยากทำให้มันสำเร็จจริง ๆ แล้วก็พอมันเกิดอุปสรรค เกิดปัญหา คุณต้องถามตัวเองว่าคุณพร้อมที่จะสู้ หรือสู้จนสุดทางแล้วหรือยัง ถ้าเกิดว่าสุดทางแล้วมันไปต่อไม่ได้ เราต้องกลับมาย้อนคิดแล้วว่าทำไมมันถึงไปต่อไม่ได้ มันเป็นเพราะอะไร 

อย่างที่ผ่านมาหยุยก็เคยท้อจะปิดร้านไปก็หลายรอบ แต่เราก็กลับมาถามตัวเองว่าเราสู้สุดทางแล้วหรือยัง ถามว่าเราทำอะไรได้มากกว่านี้ไหม มันสามารถไปต่อได้ไหม ก็กลับมาถามตัวเอง แล้วก็ไปต่อ แต่มันก็ไม่ใช่ทุกคนที่จะไปต่อได้ หลัก ๆ แล้วสำหรับหยุยการที่จะทำธุรกิจได้ หยุยทำด้วยใจ แล้วก็ต้องมีสติ ด้วยความที่ธุรกิจหยุยมันค่อนข้าง Niche พอสมควร ไม่ใช่ธุรกิจทั่ว ๆ ไป แบบแฟรนไชส์หรืออะไรอย่างนี้ เคยมีคนที่มาปรึกษาอยากจะเปิดร้านแบบนี้กับหยุยเยอะมาก สิ่งที่หยุยบอกอันดับแรก คือคุณเป็นคนที่ Concern เรื่องพวกนี้จริง ๆ หรือเปล่า ชีวิตประจำวันคุณเป็นคนที่พกขวด พกถุงผ้า เป็นคนที่มีการแยกขยะจริงๆ หรือเปล่า หรือว่าคุณอยากจะมาทำเพื่อหาผลกำไร คุณอย่ามาทำธุรกิจนี้ เพราะสุดท้ายคุณจะไปต่อไม่ได้ คุณต้องถามใจตัวเองก่อนว่าคุณอยากทำจริงไหม ถ้าอยากทำจริงๆ ค่อยมาคุยกันว่าทำอย่างไร พื้นที่คุณอยู่ตรงไหน 

ที่หยุยทำได้ทุกวันนี้ เพราะว่าหยุยเริ่มจากเล็ก ๆ เราไม่ได้ทำอะไรที่มันใหญ่เกินตัว เงินทุนเราไม่ได้เยอะ เราเริ่มจากทำพื้นที่เล็ก ๆ แล้วก็ขยายไปเรื่อย ๆ มีเงินก็เอามาลงทุนซื้อของเพิ่ม ตกแต่งเพิ่ม ปรับเปลี่ยนนู่นนี่นั่นเพิ่ม คือไม่ทำอะไรที่มันใหญ่เกินตัว เพราะอะไรที่มันใหญ่เกินตัวไป สุดท้ายมันก็อาจจะเจ็บตัวได้

บทสรุป

การที่ร้าน Get Well Zone สามารถยืนหยัดมาจนถึงปัจจุบัน แม้จะได้รับผลกระทบอย่างรุนแรงจากวิกฤต COVID-19 ส่วนหนึ่งมาจากแนวคิดของร้านที่ชัดเจนมาตั้งแต่วันแรก ว่าจะเป็นร้านค้าปลีกที่จับกลุ่มคนรักสิ่งแวดล้อม โดยมีจุดขายอยู่ที่สินค้าปลอดสารเคมีและสินค้ารีฟิล นอกจากนี้อีกปัจจัยที่มีผลอย่างมากก็คือ การเลือกทำเลที่ตั้งของร้านที่อยู่ในย่านเอกมัย ซึ้งถือเป็นแหล่งชุมชนที่มีกำลังซื้อ และมีชาวต่างชาติที่ให้ความใส่ใจในเรื่องของปัญหาสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก

สนใจติดต่อ

Website: getwellzoneth.com

Facebook: Get Well Zone 

Instragram: getwellzone

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ตัวช่วยการันตีผลิตภัณฑ์ชุมชน

ภารกิจสำคัญของ “กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณะสุข” ไม่ได้มีขอบเขตแค่การการดูแลด้านสาธารณสุขและสุขภาพของคนไทยเท่านั้น แต่ยังมีอีกหนึ่งภารกิจในการช่วยสนับสนุนผู้ประกอบการไทยผ่านการกำหนดและพัฒนาคุณภาพมาตรฐานของระบบและวิธีการตรวจวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์สุขภาพหรือเกี่ยวข้องกับอาหาร ยา ยาเสพติด วัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท สารระเหยเครื่องสำอางเครื่องมือแพทย์ รังสี และวัตถุอันตรายทางสาธารณสุข ชีววัตถุ สมุนไพร และการชันสูตรโรค

โดยมีห้องปฏิบัติการสำหรับตรวจวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์สุขภาพหรือที่เกี่ยวกับอาหาร ยา ยาเสพติด วัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิต และประสาท สาระเหย ชีววัตถุ สมุนไพร และการชันสูตรโรค เพื่อควบคุมคุณภาพ ประสิทธิภาพและมาตรฐานให้เป็นไปตามกฎหมาย รวมถึงถ่ายทอดองค์ความรู้และผลผลิตที่ได้จากการศึกษา วิเคราะห์ วิจัยสู่ชุมชนและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

นพ.พิเชฐ บัญญัติ รองอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ อธิบายถึงภารกิจของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในการส่งเสริมผู้ประกอบการรายย่อยหรือ  MSME ว่า 

“ปกติเราถือว่าเป็นห้องปฏิบัติการของประเทศ เราจึงใช้เครื่องมือเทคโนโลยีขั้นสูงทางด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ค่อนข้างมาก อยู่เบื้องหลังการทำแล็บต่าง ๆ ของประเทศ เรามองว่าทำอย่างไรจะให้ความรู้และเครื่องไม้เครื่องมือของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์สามารถช่วยลงไปถึงชุมชนได้ ด้วยแนวคิด From Lab to Community จากห้องแล็บสู่ชุมชน เรียกว่า งานวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน”

งานของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชนมองได้เป็น 2 มิติ คือ การค้นหาปัจจัยเสี่ยงด้านสุขภาพให้กับประชาชน เรียกว่า Detection เป็นการเข้าไปดูระบบสุขภาพของชุมชนที่มี อสม.เป็นแกนหลัก โดยใช้เครื่องมือในการตรวจวิเคราะห์ทางห้องปฏิบัติการเพื่อคุ้มครองผู้บริโภค เช่น การตรวจน้ำ ตรวจอาหาร นำมาแปลงเป็นชุดทดสอบง่าย ๆ เพื่อให้ อสม.นำไปตรวจของใช้และอาหารในชุมชน เพื่อให้สามารถทราบถึงระดับความปลอดภัยของน้ำหรืออาหาร นั้น ๆ ได้

รวมถึงพัฒนา อสม.กลุ่มหนึ่งเข้ามาเพื่อให้สามารถใช้ชุดทดสอบเหล่านี้ตรวจเครื่องสำอาง อาหารว่ามีสิ่งปนเปื้อนสารพิษ สารกำจัดศัตรูพืช หรือสารอื่นที่เป็นอันตรายกับสุขภาพหรือไม่ ซึ่งเรียกว่า อสม.วิทยาศาสตร์การแพทย์ชุมชน หรือ อสม.นักวิทย์ ทำมาตั้งแต่ปี 2550 จนปัจจุบันขยายครอบคลุมทุกอำเภอในปีนี้ ซึ่ง อสม.จะไปตั้งเป็นศูนย์ปฏิบัติการของตนเองในชุมชน เรียกว่าศูนย์เตือนภัยสุขภาพ เพื่อตรวจสอบลดการกระจายความเสี่ยง และดูแลสุขภาพของคนชุมชน  

อีกหนึ่งภารกิจคือด้านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ชุมชนผลิตออกมาให้มีคุณภาพ ปลอดภัย และสามารถนำไปจำหน่ายได้ เรียกว่า Development (มีภาษาไทยไหมคับ) โดยลงไปช่วยเหลือผู้ประกอบการรายย่อย หรือ  MSME และผู้ประกอบการชุมชน หรือ OTOP ซึ่งมีความไม่พร้อมในแง่ของห้องปฏิบัติการ ซึ่งหากไม่มีการทำเรื่องนี้อาจจะขึ้นทะเบียนผลิตภัณฑ์ไม่ได้ เนื่องจากไม่มีผลตรวจ วิเคราะห์ กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์จึงลงไปร่วมมือกับสาธารณสุขจังหวัด และผู้ประกอบการรายย่อย หรือ MSME รวมทั้งผู้ประกอบการชุมชน หรือ OTOP ให้เข้าสู่กระบวนการผลิตและพัฒนากระบวนการผลิต โดยใช้ผลการตรวจวิเคราะห์เข้ามาช่วยยืนยันว่าผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกมามีคุณภาพและความปลอดภัย สามารถขึ้นทะเบียนและเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าของชุมชน ซึ่งส่วนนี้คือบทบาทของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ในการสนับสนุนผู้ประกอบการรายย่อย เป็นภารกิจที่ทำมากว่า 10 ปี ด้วยข้อได้เปรียบในแง่ของการที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์มีห้องปฏิบัติการที่ได้ ISO17205 ซึ่งเป็นมาตรฐานสากล 

“มีผู้ประกอบการหลายรายที่พอเราเข้าไปช่วยเขาแล้วทำให้เขาขายสินค้าได้ดีขึ้น เพิ่มมูลค่าของสินค้าเขา เช่น มีรายหนึ่งทำสินค้ากาแฟ พอศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ที่เชียงรายเข้าไปช่วยและได้ใบรับรอง (ด้านอะไร) จากเราทำให้เขาสามารถนำสินค้าของเขาไปขายบนสายการบินได้ มีราคาเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่า อีกเจ้าเป็นน้ำสมุนไพรทางอีสานซึ่งเราเข้าไปช่วยพัฒนา (ด้านอะไร) จนเขาได้มาตรฐานและสามารถสร้างการเติบโตให้ผลิตภัณฑ์ของเขาได้มากขึ้น”   

กระบวนการในการเข้าไปพัฒนาผลิตภัณฑ์ส่วนใหญ่จะมุ่งเน้นที่ผู้ประกอบการที่ผลิตสินค้าซึ่งต้องขึ้นทะเบียนกับ อย.เนื่องจากผลวิเคราะห์และรับรองจากห้องปฏิบัติการ จะสามารถนำไปสร้างความมั่นใจให้ผู้ประกอบการ เนื่องจากปัญหาหนึ่งของผู้ประกอบการ คือ การใช้บริการห้องปฏิบัติการแต่ละครั้งจะใช้เงินจำนวนมาก หากเป็นผู้ประกอบการรายใหญ่จะเสียค่าธรรมเนียมการตรวจแต่ละหัวข้ออยู่ที่ 1,000 –10,000 บาท ในการเข้าไปตรวจแล็บหรือตรวจวิเคราะห์ แต่ผลิตภัณฑ์ชุมชนที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เข้าไปช่วยพัฒนาซึ่งแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ อาหาร และเครื่องสำอาง โดยเฉพาะ เครื่องสำอางผสมสมุนไพร ปีนี้จะมีการขยายไปสู่ยาสมุนไพรที่ผลิตจากโรงงานของโรงพยาบาล ซึ่งมีมากขึ้นเรื่อย ๆ จะได้รับการช่วยเหลือโดยไม่มีค่าใช้จ่าย 

สำหรับผลิตภัณฑ์ที่ผ่านกระบวนการการพัฒนาร่วมกับกรมวิทยาศาสตร์ในขั้นต้น จะได้โลโก้และใบรับรองเรียกว่า Safety Product หากผ่านกระบวนการขั้นต้นและสามารถเพิ่มคุณค่าให้ผลิตภัณฑ์ได้ โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์อาหารก็เป็นกลุ่มที่มีคุณค่าทางโภชนาการจะเรียกว่า Smart Product และสำหรับผลิตภัณฑ์ดีต่อเนื่องทุกปีจะได้โลโก้ Sustainable Smart Product 

ปัจจุบัน Safety Product มีทั้งหมด 219 ผลิตภัณฑ์ Smart Product 143 ผลิตภัณฑ์ Sustainable Smart Product ทั้งหมด 17 ผลิตภัณฑ์ จากทั่วประเทศ ทั้งสินค้าในกลุ่มอาหารและเครื่องสำอาง ซึ่งเราสามารถตรวจกระจายไปทั่วประเทศเนื่องจากเรามีเรามีศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ประจำอยู่ทุกเขต ทั้งหมด 15 แห่งทั่วประเทศ แต่ละแห่งกระจายคลุมพื้นที่ 5-10 จังหวัด ตามเขตสุขภาพ นอกจากนั้นเรายังมีการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ของเราเองด้วย โดยการสร้างผลิตภัณฑ์ต้นแบบและนำผลิตภัณฑ์ต้นแบบมาถ่ายทอดเทคโนโลยีในการผลิตและควบคุมคุณภาพให้กับบริษัทเอกชนที่สนใจซื้อไปทำการผลิตและขาย โดยตอนนี้เราทอดถ่ายและผลิตจำหน่ายไปแล้ว 31 ผลิตภัณฑ์ ทั้งหมดมีผลวิจัยอ้างอิง เป็นสินค้ากลุ่มอาหาร เครื่องสำอาง ชุดทดสอบตรวจวิเคราะห์ เช่น ชุดทดสอบกัญชา ชุดทดสอบสารไฮโดรควิโนนในเครื่องสำอาง ชุดทดสอบสารปรอท ผลิตภัณฑ์กันยุง เป็นต้น 

ผู้ประกอบการที่ต้องการเข้าสู่กระบวนการ OTOP/SMEs Development สามารถเข้าไปขอรับความช่วยเหลือได้จากศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์แต่ละจังหวัด โดยไม่มีค่าใช้จ่าย คัดเลือกจากผู้ประกอบการที่ตั้งใจพัฒนากระบวนการของตนโดยมี กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เข้าไปเป็นพี่เลี้ยงและตรวจแล็บยืนยันความปลอดภัยให้ผลิตภัณฑ์ชุมชน ซึ่งผู้ประกอบการจะต้องมีความพร้อมในการพัฒนากระบวนการผลิตจนกว่าจะได้สินค้าที่ปลอดภัย

นพ.พิเชฐ แนะนำว่าสำหรับผู้ประกอบการที่ต้องการสร้างผลิตภัณฑ์ชุมชนขึ้นมา สิ่งที่ต้องคำนึงถึงเป็นมาตรฐานแรกคือเรื่องของความปลอดภัย ไม่มีสิ่งปนเปื้อนที่จะทำอันตรายต่อผู้บริโภค สองคือคุณภาพในการผลิตที่ต้องไม่มีสิ่งปนเปื้อน สุดท้ายคือต้องมีคุณค่า ซึ่งตอนนี้ผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นทะเบียนกับทางอย.กลุ่มอาหารและยา จะเน้นเรื่องความปลอดภัยกับคุณภาพ ส่วนของคุณค่า ประสิทธิภาพหรือประสิทธิผลจะไปอีกขั้นตอนหนึ่ง

“ตอนนี้หากผู้ประกอบการมาเข้ากระบวนการพัฒนาอาหารกับทางกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ เราจะมีการตรวจฉลากโภชนาการให้เพื่อบอกว่าอาหารของผู้ประกอบการมีสารสำคัญอะไรบ้าง ซึ่งจะยกระดับให้ผู้ประกอบการมากกว่าแค่เรื่องของความปลอดภัยเพียงอย่างเดียวส่งผลให้ประเทศมีผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าเพิ่มมากขึ้น” 

ปีนี้ทางกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์วางแผนงานในการมอบโลโก้ที่ผู้ประกอบการสามารถนำไปติดบนผลิตภัณฑ์ได้เพื่อเป็นการการันตีผลิตภัณฑ์นอกเหนือจากการได้รับใบรับรองเป็นกระดาษที่จะมอบให้ผู้ประกอบการอยู่แล้ว นอกจากนี้จะมีการเพิ่มศักยภาพในการรองรับ OTOP และ MSME มากขึ้น โดยในปี 2567 ตั้งเป้าพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนให้ได้รับโลโก้ตั้งแต่ Safety Product ไปจนถึง Smart Product และ  Sustainable Smart Product ทั้งหมด  30 ผลิตภัณฑ์

สามารถติดต่อขอข้อมูลเพิ่มเติมจากทางกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข 

E-Mail : prdmsc@dmsc.mail.go.th รับ-ส่งหนังสือราชการ 

E-Mail : saraban@dmsc.mail.go.th 

โทรศัพท์ : 0 2589 9850-7, 0 2951 0000 

โทรสาร : 0 2591 1707 

เว็บไซต์ :  https://www3.dmsc.moph.go.th/

ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยี สวทช. (BID)

ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยี (BID) สวทช.  นั้น ดูแลในส่วนของการพัฒนาผู้ประกอบการฐานเทคโนโลยี โดยมุ่งเน้นที่ผู้ประกอบการ SME ที่นำเอาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปใช้เพื่อทำธุรกิจ โดยการช่วยสนับสนุนผู้ประกอบการให้มีการเริ่มต้นธุรกิจเทคโนโลยีอย่างเป็นระบบ ซึ่งเป็นหนึ่งในหัวใจสำคัญ ที่นำพาธุรกิจให้ออกสู่ตลาดแล้วก็มีการเติบโตสูงอย่างยั่งยืน

โดยมีเป้าหมายที่จะผลักดัน 4 เสานวัตกรรมหลัก ได้แก่ Process Innovation, Market Innovation, Product Innovation และ Organization Innovation ให้ผู้ประกอบการมีการเติบโตอย่างรวดเร็วในระยะเวลา 5 ปี ผ่านกลไกสนับสนุนจากหลากหลายช่องทาง

ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยี  (BID) มีความมุ่งมั่น และภาคภูมิใจที่ได้ช่วยคนไทย ช่วยสินค้าไทย เพราะการได้ช่วยสนับสนุนผู้ประกอบการที่มีศักยภาพสูงนั้น มันจะส่งผลไปทั้งระบบ เมื่อธุรกิจเติบโตก็จะช่วยสร้างรายได้ กระจายไปอีกหลายต่อจนถึงต้นทางที่เป็นผู้ผลิตวัตถุดิบในประเทศ และเมื่อทั้งระบบเติบโต ทั้งหมดนี้ก็จะมีส่วนช่วยส่งผลให้ GDP ของประเทศเติบโตขึ้นด้วย

บริการจากทางศูนย์

ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยี  (BID) พร้อมให้บริการครอบคลุมในทุกมิติ ที่มีความจำเป็นในการดำเนินธุรกิจ เช่น

• อบรมบ่มเพาะธุรกิจ
• วินิจฉัยธุรกิจ
• ให้คำปรึกษาพัฒนาโมเดล / แผนธุรกิจ
• ให้บริการนำงานวิจัยออกสู่การจัดตั้งธุรกิจ
• เชื่อมโยงผู้ประกอบการสู่งานวิจัย
• แนะนำให้คำปรึกษาการร่วมลงทุนกับเครือข่ายแหล่งทุน
• ให้คำปรึกษาการนำวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรมไปใช้ในชุมชน
• ส่งเสริมกิจกรรมออกตลาดทั้งในประเทศ / ต่างประเทศ
• กิจกรรมเชื่อมโยงงานวิจัยสู่อุตสาหกรรม

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่

ฝ่ายพัฒนาผู้ประกอบการธุรกิจเทคโนโลยี (BID) สวทช. 

ที่อยู่: 111 อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถ.พหลโยธิน ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120

โทรศัพท์: 02-564-7000

อีเมล: bid@nstda.or.th

เว็บไซต์ : www.nstda.or.th/bid

Lekker Café and Restaurant รักสุขภาพพร้อมรักษ์โลก

จะมีใครคิดบ้างว่า การที่ลูกค้าเดินเข้าร้านอาหาร แล้วสั่งกาแฟแค่ 1 แก้ว หรือ อาหารเพียง 1 มื้อ จะสามารถช่วยดูแลสิ่งแวดล้อมได้ พร้อมกับดูแลสุขภาพของตัวเองได้พร้อมกันด้วย

นี่คือวิธีคิดจากคุณอัจฉรา ฟุกเท็น เจ้าของร้าน Lekker Café and Restaurant ที่อ่าวนาง จังหวัดกระบี่ ที่ต้องการให้ลูกค้าทุกคนได้มีส่วนช่วยดูแลโลก ผ่านไลฟ์สไตล์ปกติในชีวิตประจำวัน โดยที่ไม่ต้องไปลงมือลงแรงปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิตไปจากเดิม เรียกว่า ที่ร้าน Lekker Café นั้นอำนวยความสะดวกให้ทุกคนได้ดูแลโลกผ่านการเข้ามาทานอาหาร หรือแค่เข้ามานั่งดื่มกาแฟ

แล้วมันจะช่วยดูแลโลกได้อย่างไร ก็ต้องมาดูลึกลงไปถึงกระบวนการต่าง ๆ ที่อยู่เบื้องหลังของเมนูอาหารและเครื่องดื่ม ที่ทุกขั้นตอนนั้นต้องช่วยดูแลสิ่งแวดล้อม ไล่มาตั้งแต่แหล่งวัตถุดิบจากผู้ผลิตในชุมชนอ่าวนางเลยทีเดียว ซึ่งสามารถสรุปออกมาเป็นสโลแกนสั้นกระชับจับใจ ว่า “Drink Black, Eat Green”

Drink Black, Eat Green

สโลแกนนี้เป็นการสื่อสารคุณค่าที่ทางร้าน Lekker ยึดถือ ให้ไปถึงลูกค้า โดย

Drink Black นั้นเป็นการสนับสนุนให้คนหันมาทานกาแฟดำไม่ใส่นมไม่ปรุงรส ซึ่งทางร้านมีเมล็ดกาแฟคัดสรร 3 สายพันธุ์ ที่ผ่านกระบวนการหมักผลของกาแฟรวมกับเมล็ดกาแฟ เพื่อให้เมล็ดนั้นมีรสชาติหวานปลายในตัวเอง ทำให้กาแฟดำดื่มได้ง่ายขึ้น โดยไม่จำเป็นต้องใส่น้ำตาลเพิ่ม เมื่อไม่ต้องใส่น้ำตาล ก็จะเป็นผลดีกับสุขภาพ และเป็นการลดการใช้น้ำตาล ที่มาจากอุตสาหกรรมไปอีกทางหนึ่ง รวมถึงการทานกาแฟที่ไม่ใส่นม ก็เป็นการช่วยลดการใช้ผลิตภัณฑ์จากปศุสัตว์ ที่ทั่วโลกนับว่าเป็นกระบวนการที่ทำร้ายสิ่งแวดล้อมมากอันดับต้น ๆ นอกจากนั้นลักษณะพฤติกรรมของคนทานกาแฟ ใน 1 วัน จะไม่ได้ดื่มกาแฟเพียงแค่แก้วเดียว จะต้องมีการดื่มระหว่างวัน เป็นแก้วที่ 2-3 ถ้าทุกแก้วนั้นดื่มเป็นกาแฟดำ ก็ยิ่งส่งผลดีมากยิ่งขึ้นในทุก ๆ ด้าน

Eat Green เป็นการสนับสนุนให้ทานอาหารจากวัตถุดิบออร์แกนิกในชุมชนอ่าวนาง เป็นการส่งเสริมอาชีพให้กับผู้ผลิตด้วยทางหนึ่ง ร้าน Lekker เองยังได้มีการนำเสนอทางเลือกให้กับเมนูมังสวิรัติในรูปแบบใหม่ ๆ ที่มีรสชาติดี ให้ประโยชน์ทางโภชนาการสูง จากวัตถุดิบที่หาได้ง่ายในชุมชน สร้างสรรค์เมนูที่หาทานที่ไหนไม่ได้ กลายเป็นเมนูยอดนิยมที่จุดประกายให้ลูกค้ารู้สึกเกิดไอเดียอยากหาวัตถุดิบกลับไปเข้าครัวทำกินกันที่บ้าน ซึ่งทางร้าน Lekker เชื่อว่าหากว่าผู้คนสามารถลดการทานเนื้อสัตว์ในแต่ละมื้อลงได้ ก็เป็นอีก 1 ทาง ที่จะช่วยส่งผลให้ขนาดของอุตสาหกรรมปศุสัตว์เล็กลงได้

จากแนวคิดที่ใส่ใจในทุกรายละเอียด ทำให้ ร้าน Lekker Café and Restaurant ได้รับการติดต่อจาก หน่วยงานต่าง ๆ สามารถชนะรางวัล SME Provincial Champions 2023 รางวัลอันทรงเกียรติที่มอบให้กับ SME ที่เชื่อมโยงธุรกิจเข้ากับชุมชนได้อย่างโดดเด่น โดยเป็นรางวัลที่มอบให้ SME ที่มีคะแนนสูงสุดเพียงหนึ่งเดียวของจังหวัด รวมถึงได้รับรางวัลสุดยอด SME แห่งชาติ SME National Awards อีกรางวัลหนึ่งด้วย

นอกจากเป็นร้านที่ชนะรางวัลแล้ว ยังเป็นร้านที่ชนะใจลูกค้าในละแวกอ่าวนางที่ทำให้คนพูดถึงกันปากต่อปาก ทั้งจากคนในชุมชนไปจนถึงนักท่องเที่ยวที่ต่างปักหมุดมาแวะเวียนจากทั่วโลก

ผู้ที่สนใจสามารถติดต่อได้ที่

Lekker Café and Restaurant 

ที่อยู่: 33/5 หมู่ 2 ต.อ่าวนาง อ.เมืองกระบี่ จ.กระบี่ 81180

โทร: 080-870-2383

อีเมล: adchara.voeten@gmail.com

Facebook:  Lekker Cafe’ Krabi